•  

Abeċedarju

  1. Aħdar, aħdar, u aħdar, jien u nongħos fuq il-ferrovija fi triqti lura lejn il-belt. Quddiemi mara fil-ħamsinijiet taħdem il-crosswords minn fuq ktejjeb f’ħoġorha. Xagħarha maħlul mimli ħjut griżi, u wiċċha abjad terra. Ħdejja tfajla tistudja ’l  King Lear u barra jnixxi l-aħdar. Aħdar u aktar aħdar. Għaddejjin ħafna sigar, u għelieqi, u djar weqfin waħidhom fil-wesgħat miftuħa. Mogħdijiet fil-kampanja, ħamrija mxarrba u ċpar fuq l-għoljiet. Bogħod wara bogħod, tul ta’ sema, griż, għal dejjem ta’ dejjem. Xagħrek ukoll ittektket melħ. Il-ġilda xierfa u għajnejk tqal bħaċ-ċomb. Koppja żagħżugħ

    — “Lejl u Nhar” ta’ Miriam Galea

    — “Lejl u Nhar”
    ta’ Miriam Galea

  2. Bħal ħafna nies ta’ madwar il-ġenerazzjoni tiegħi, jien naf it-Taljan mhux partikolarment għax tgħallimtu l-iskola — għalkemm l-iskola tgħallimtu sew — imma għax meta kont tfal l-iktar li konna naraw kien televixin bit-Taljan. Kien hemm ħafna programmi Taljani stess, naturalment, imma kien hemm ukoll ħafna programmi Ingliżi, u speċjalment Amerikani u Ġappuniżi. Din kienet dinja fejn detectives ġo San Francisco, il-korpi tas-salvataġġ fuq ir-ramliet tal-Hawaii u robots twal għaxar sulari f’Tokyo tal-futur kollha kienu jitkellmu bid-djalett ċar u b’vokali miftuħin li s-Sinjorina Luti kien għoġobha tgħ

    — “Il-Kuxjenza fit-Truf” ta’ Joe Gatt

    — “Il-Kuxjenza fit-Truf”
    ta’ Joe Gatt

  3. Ċertament, dawn il-magni tal-qari se jaħjuha l-letteratura. Fl-aħħar ikollna ġgajta fuq ġgajta ta’ qarrejja li anki jekk jitħajru jiktbu huma stess, xorta waħda jifdlilhom il-ħin biex jaqraw il-kitba tagħna. L-ilsna ż-żgħar, li s’issa jkunu gawdew mill-prestiġju tal-kitba artiġġjanali, issa jindunaw li jistgħu jibbenefikaw iktar minn din l-innovazzjoni milli biss joqogħdu jistennew li kulħadd jiggustahom għax żgħar. F’daqqa waħda jkollna miljuni fuq miljuni ta’ qarrejja u l-Malti jkollu sfera kbira daqs tal-Ingliż, l-Ispanjol, l-Għarbi, in-Navajo. Ilsienna issa jkun oċean immens, kożmos sħiħ ta’

    — “Il-Magna tal-Qari” ta’ Joe Gatt

    — “Il-Magna tal-Qari”
    ta’ Joe Gatt

  4. Chaosmose huwa t-titlu tal-ktieb finali ta’ Félix Guattari. Il-kunċett ta’ kaosmożi ħareġ mix-xogħol preċedenti ta’ Guattari, partikolarment mill-kunċett tar-ritournelle tiegħu u ta’ Gilles Deleuze. It-terminu “kaosmożi” jalludi għall-pożizzjoni ta’ awtorità tal-kaos, u l-prospett tal-evoluzzjoni ożmotika tal-kaos innifsu. Il-ħidma fundamentali tal-kaosmożi hija l-interazzjoni bla waqfien bejn ir-respirazzjoni kosmika u r-ritornelli tas-singularità. L-ordni stabbilita — soċjali, politika, ekonomika u sesswali — għandha l-għan li tinforza konkatenazzjoni li twebbes u toħnoq l-oxxillazzjo

    — “Nifs: Kaos u Poeżija #2” ta’ Franco "Bifo" Berardi

    — “Nifs: Kaos u Poeżija”
    ta’ Franco "Bifo" Berardi (tr Karl Baldacchino)

  5. Dan il-vjaġġ jifforma parti minn fażi ta’ riċerka u esplorazzjoni f’kuntest iktar wiesa’ tal-proġett tiegħi You Are What You Buy, li issa ilu għaddej għaxar snin u nixtieq nifhem fejn sejjer, fejn jista’ jmur, jekk forsi wasalx fit-tmiem tiegħu, jew hux qiegħed f’xi fażi ta’ transizzjoni, ta’ bidla. Ħadt il-fondi tal-Kunsill Malti għall-Arti għal sena sabbatika, li sabbatika mhi xejn. Il-fażi reċenti tal-proġett u dik kurrenti qed iħarsu lejn it-tibdil tal-klima, lejn il-politika tal-ikel fil-kuntest tal-gżira li ngħixu fuqha, u lejn kif nistgħu nipprattikaw forom diversi tal-ekonomija.

    — “Għalhekk Qed Nivvjaġġa bi…” ta’ Kristina Borg

    — “Għalhekk Qed Nivvjaġġa bil-Mod”
    ta’ Kristina Borg

  6. Erġajt lura Malta. U ilni ġa sena hawn. Bla ħsieb kienet din, ġita tas-sajf bħal kull sena oħra iżda din id-darba fost affarijiet oħra, kienet aħbar kerha li żammitni hawn. Ejja ngħidu li kien u għadu jagħmel sens li jien, Romeo, ninsab hawn. Sirna nafu li missieri kellu kanċer fl-istonku, ikrah ferm, tal-biża’ waħx. Imnalla kellu l-għasafar biex jedha u lil ommi, li hi l-pilastru tal-familja u mingħajrha ma nagħmlu xejn. Imnalla kellna ftit minn dawn l-għasafar id-dar magħna għax lil ommi ħabbewha wisq, u hi lilhom. Ommi tqala waħda kellha, u ħarġulha tnejn f’daqqa. Ifhem, mhux eżatt hekk l-ist

    — “Qarn (silta)” ta’ Romeo Roxman Gatt

    — “Qarn (silta)”
    ta’ Romeo Roxman Gatt

  7. Fil-bidu tas-seklu 21, il-binja tas-searchlight u l-madwar kienu jintużaw bħala lokal skwottjat għal skopijiet ta’ divertiment notturn, fejn dak li jkun imur meta jagħlaq kważi kullimkien u jibqa’ biss erba’ toqob fejn imur jiġġandar. Nies ftit ikbar minni jiftakru dal-post kemm bħala lok għal parties illegali organizzati ad hoc, kif ukoll bħala post fiss li jibqa’ miftuħ lejl sħiħ, għax ma kien marbut bl-ebda permess. Kien jispiċċa kollox jekk jispiċċa d-diesel għall-generator, jew jiġu l-pulizija. Staqsejt lil diversi individwi li kienu jiġu jiġġerrew fl-inħawi dwar in-natura tal-użu tal-post.

    — “Biex Tara Kif Jgħixu l-Oħ…” ta’ Ryan Falzon

    — “Biex Tara Kif Jgħixu l-Oħrajn”
    ta’ Ryan Falzon

  8. Ġilda. Kull bniedem adult għandu mal-erba’ kilogrammi ġilda. Jekk issaqsi lil xi ħadd għal lista tal-organi li għandu l-bniedem, għid li dak li jkun se jinsa jsemmilek il-ġilda, li hija l-ikbar organu fil-bniedem. Il-ġilda tgħattina, tiksina, bħal burdura li żżomm kollox fil-konfini tagħha, fi ħdanha. Il-ġilda tipproteġina, mill-elementi u minn daqqiet li kieku ma kienx għaliha jaqilgħuhom organi iktar sensittivi. Però l-ġilda hi tfakkira li aħna mġissma. Ma tantx tintuża dil-kelma f’dan is-sens; forsi messha tintuża iżjed. Qabel ma aħna dak jew l-ieħor, anzi, sabiex inkunu dak jew l-ieħor

    — “Ġilda” ta’ Kurt Borg

    — “Ġilda”
    ta’ Kurt Borg

  9. Godwin jgħidli li kien jasal Tripli bl-ajruplan. Norqod hemm, u mbagħad filgħodu naqbad ajruplan ieħor u mmur on site. Ajruplan chopper. Kien hemm għelieqi taż-żejt li kellhom djar tal-ġebel, jorqdu tnejn f’kamra waħda. F’dawn kien ikollok il-mess hall u l-klinika. U mbagħad, qabel ma nqala’ l-inkwiet bejn l-Amerikani u l-Libjani, kien hemm dawk li kienu jgħidulhom commuters, jaħdmu ġimagħtejn hemm u ġimagħtejn Tripli. U int semmejtli post, kien hemm post, Giorginpopoli, fejn joqogħdu l-Amerikani u l-expats. Kien speċi ta’ villaġġ, bħal Santa Marija l-Mellieħa. U ma konniex noqogħdu dejjem m

    — “Es Sidr #4” ta’ Omar N’Shea

    — “Es Sidr”
    ta’ Omar N’Shea

  10. GĦal tlett iljieli bejn Awwissu u Ottubru 2023, bħala parti mill-wirja The Wind Blows Waves… In All Directions, ikkurata minn Bobb Attard u Dali Aguerbi, jien għamilt insalata għal udjenza miġbura fi Spazju Kreattiv u tkellimt fuq ir-relazzjoni bejn l-ikel u l-ġeneru. Għamilt l-ewwel verżjoni ta’ din il-performance Klabb Ħawaj f’Settembru tal-2022, u kont naf li kelli bżonn naħdem fuq l-istruttura teatrali tagħha, anki jekk l-ideat teoretiċi kienu ilhom iberrnuli. Jien u nipprepara għall-verżjoni l-ġdida, qsamt dan il-ħsieb ma’ ħabibti Michela u spiċċajna noħorġu b’ħafna ideat u ħaf

    — “Insalata” ta’ Noah Fabri

    — “Insalata”
    ta’ Noah Fabri

  11. Huwa mifhum li Saffo kitbet madwar għaxart elef vers, li fil-Greċja Antika kienu jinqraw billi kienu jinsabu miġburin f’disa’ volumi. Minn dan kollu fadlilna biss 650 vers. Biċċa mhux ħażin minn dawn il-vrus huma frammentati sew, kultant kelma waħda minn linja tiġi segwita minn kelma waħda oħra mill-vers ta’ wara, imbagħad isegwi vers mitluf, jiġifieri linja vojta. Taf tkun frustranti taqra framment li kulma fih huma kelma ’l  hawn u oħra ’l  hemm. Kif suppost naqrawhom? Għalfejn għandna nqisuhom ta’ importanza dawn il-fdalijiet tant li saħansitra jiġu tradotti? U xi tfisser traduzzjoni meta fil-f

    — “Il-Lanza, il-Labra, il-Qo…” ta’ Loranne Vella

    — “Il-Lanza, il-Labra, il-Qoffa, l-Azzarin”
    ta’ Loranne Vella

  12. Ħames mitt pass. Ħames mitt pass hemm mill-aħħar tarġa quddiem il-bieb tax-xogħol għall-bus stop li rrid nieqaf u nistenna fuqha. Saru l-ħamsa u nofs u ħamsa, u r-riħ ta’ Diċembru reġa’ tani naqra ħajja wara tmien sigħat inħares lejn skrin, inħarbex l-emails li jintemmu bil-kind regards u li jibdew bil-hope this email finds you well — dejjem b’exclamation mark biex il-persuna li tirċeviha tkun taf li jien waħda minn dawk l-orrajt. Inħares lejn it-tabella tal-bus stop darb’oħra biex inkun ċertissima li qiegħda fuq il-waqfa t-tajba. Mhux għax ma nafx jekk jienx ippustjata sew, imma tibda thewden war

    — “Manifest Kontra ż-Żmien” ta’ Kris Polidano

    — “Manifest Kontra ż-Żmien”
    ta’ Kris Polidano

  13. Il-mard huwa konvinzjoni u jien twelidt b’dik il-konvinzjoni. Minn dik il-marda li kelli meta kont t’għoxrin ma niftakar xejn kieku mhux għax kont iddeskrivejtha lit-tabib. Ħaġa kurjuża kif niftakar aħjar il-kliem mitkellem milli s-sentimenti li ma jaslux iqallbu l-arja. Kont mort għand dak it-tabib għax kienu qaluli li jfejjaq il-mard tan-nervi bl-elettriku. Jien ħsibt li stajt nieħu mill-elettriku l-qawwa li kelli bżonn biex naqta’ s-sigaretti. It-tabib kellu żaqq kbira u n-nifs ażmatiku tiegħu kien ta’ akkumpanjament għaż-żarżira tal-magna elettrika li ħariġha mill-ewwel, fl-ewwel

    — “It-Tipjip” ta’ Italo Svevo

    — “It-Tipjip”
    ta’ Italo Svevo (tr Joe Gatt)

  14. Joey bdiet tilbes ukoll biex ikollha introjtu żgħir barra mix-xogħol li kienet tagħmel bħala chambermaid il-Paradise Bay Hotel matul il-ġimgħa u fil-fabbrika tal-ġinsijiet part-time fil-weekend. Bdiet tagħmel ix-shows il-Pips il-Ġimgħa u s-Sibt filgħaxija. L-ikbar inkwiet tagħha kienu żewġ affarijiet: kif se ssib żarbun bit-takkuna jiġiha u kif se taħbi ġisimha biex fil-leotard issikkata bejn saqajha jidher lixx. L-ewwel problema solvietha malajr: il-Lippa ħaditha għand Facchetti l-Marsa. Ħadilha l-qies ta’ saqajha u għamlet par platforms biex ma ddardarhiex bit-takkuna mill-ewwel. Wara kollox,

    — “Joey Tilbes, it-Tabù Tinża'” ta’ Omar N’Shea

    — “Joey Tilbes, it-Tabù Tinża'”
    ta’ Omar N’Shea

  15. Kif idoqq nofsinhar, inqumu bilwieqfa u ngħidu l-Angelus flimkien. L-Anġlu t’Alla ħabbar lil Marija / U hija saret omm mill-Ispirtu s-Santu. Tibda l-kantaliena, Sliem għalik Marija, bil-grazzja mimlija. Alice taqbadli ħarsti u tintefa’ tkerrah wiċċha, bis-snien ta’ quddiem jagħfsu fuq ix-xoffa t’isfel u mnifsejha miftuħin beraħ. Taħrabli tinħira u taparsi tatni xerqa. Sister Hilda tħarisli bl-ikrah. Hawn hi l-qaddejja tal-Mulej. Ikun minni skont kelmtek. # Il-Ħadd li għadda, jien u Alice morna l-park. Mhux xi park kbir, imma hemm ftit bankijiet

    — “Likantropi” ta’ Davinia Hamilton

    — “Likantropi”
    ta’ Davinia Hamilton

  16. L-art tal-bdiewa, l-art fejn il-bdiewa jkabbrulek il-frawli u ċ-ċitru li tant tħobb, qed tinsteraq u tinbiegħ mingħajr il-permess tagħhom. Il-qsim tal-art bejn is-sidien privati qed iwassal għal nuqqas ta’ art agrikola. U s-sigurtà tal-ikel tiegħek qed tisparixxi mingħajr ma taf. Ir-raba’ qed tinsteraq minn taħt imneħirna, mhux biss minn taħt imnieħer il-bdiewa, imma qed tinsteraq minna, aħna li nieklu minnha. Id-definizzjoni ta’ x’inhu “sid” tal-art agrikola hija mċajpra peress li ħafna bdiewa lanqas biss għandhom sjieda fuq arthom. Ħafna mir-raba’ ta’ Malta hija fil-fatt mikrija. Ftit hu

    — “Is-Sovranità tal-Ikel” ta’ Nicole Borg

    — “Is-Sovranità tal-Ikel”
    ta’ Nicole Borg

  17. Mela darba waħda, meta kont bilqiegħda solu solu quddiem filliera akkademiċi mqegħdin qishom appostli wara mejda twila, staqsewni mistoqsija fuq John Keats. Kien l-eżami orali tal-aħħar biex inġib il-baċellerat. Issa, jien kont studjuż. Kont nistudja primarjament biex nuri lil dawk kollha li qaluli li se nispiċċa l-ħabs li ma kellhomx raġun (jew forsi biex nurihom li obdejthom, għax xorta spiċċajt inqatta’ ’qas naf kemm-il siegħa ġo ċella waħdi kuljum). Imma insomma. Staqsewni fuq il-kapaċità negattiva ta’ Keats. X’għal’għajnhom li kont studjat id-disgħa u tletin poeta oħra li kellna fuq i

    — “Persjani” ta’ Aaron Aquilina

    — “Persjani”
    ta’ Aaron Aquilina

  18. Nirrikjedu biss ftit ordni biex tipproteġina mill-kaos,” jiktbu Deleuze u Guattari. Dawn il-filosfi veterani riedu jkunu protetti. Protetti minn xiex? Mill-karatteristiċi kaotiċi tad-dinja? Ma naħsibx. Ma ridux protezzjoni mid-dinja kaotika, imma mill-kaos tal-moħħ. Il-moħħ li qed jixjieħ huwa aġent tal-kaos, għaliex il-moħħ jibda jmajna u jsir inqas preċiż. Il-ġeometrija newronali titlef id-definizzjoni tagħha u tipproġetta dan it-telf ta’ definizzjoni fuq id-dinja tal-madwar. Fid-deterjorament tax-xjuħija tal-psikosfera nistgħu nsibu spjegazzjoni għall-isplużjoni attwali tal-kaos. L-età

    — “Nifs: Kaos u Poeżija #4” ta’ Franco "Bifo" Berardi

    — “Nifs: Kaos u Poeżija”
    ta’ Franco "Bifo" Berardi (tr Karl Baldacchino)

  19. Otman kiteb l-ittra tal-5 ta’ Novembru f’dagħdigħa kerha. Biss, għalkemm fiha jiċħad kemm-il darba kull xorta ta’ affett lejha jew lejja, minn kliemu jidher li kien mimli tilja rabja lejna t-tnejn, rabja li kienet ilha li ħakmitu mindu kienet qaltlu li nqabdet tqila u allura, fi kliemu stess, ħassritlu l-pjanijiet kollha li kellu għal ħajtu. Meta naqra u nittraduċi dawn l-ittri, l-ewwel jinbet u mbagħad jissoda f’moħħi s-suspett li fil-verità ħadd minn familtu ħlief oħtu Nagia u kuġinuh Ħadi ma kien jaf b’ommi, li ma kellu l-ebda ħsieb jgħidilhom, jew li kien qed jitlajja. Ommi kienet is-sigriet

    — “Es Sidr #5” ta’ Omar N’Shea

    — “Es Sidr”
    ta’ Omar N’Shea

  20. Purity (2015) mhuwiex l-aqwa rumanz ta’ Jonathan Franzen, fl-opinjoni tiegħi. Madankollu, dan il-ktieb jista’ jkun iċ-ċavetta biex nifhmu bis-sħiħ l-univers tal-awtur. Purity jitfa’ dawl ġdid fuq il-kotba preċedenti ta’ Franzen, u jiżvela l-pjan ġenerali tax-xogħol kolossali tiegħu, li huwa ddedikat għad-deskrizzjoni tat-tnawwir tar-Ruħ Amerikana u t-tidwib tal-moħħ Amerikan. Ir-rumanz joffri ħjiel għall-analiżi tas-sensibbiltà bajda Amerikana, il-psikożi razzista li qed terġa’ titfaċċa, u l-ħarba sussegwenti lejn l-isfera tal-astrazzjoni diġitali. Purity jitfa’ dawl fuq l-ossessjo

    — “Nifs: Kaos u Poeżija #6” ta’ Franco "Bifo" Berardi

    — “Nifs: Kaos u Poeżija”
    ta’ Franco "Bifo" Berardi (tr Karl Baldacchino)

  21. Qatt ma skoprejna x’jiġri li kellna nittardjaw. Dejjem naslu eżatt fil-ħin, naqbżu ’l  barra mill-vann, ngħaddu mill-kanċell il-kbir tal-ħadid, u nitilgħu t-taraġ sparati. Kull ġurnata hi l-istess ġurnata. Inħeġġeġ ’il  ġismi jħaffef, daqslikieku kien annimal apparti minni nnifsi, imma t-toqol tal-basket mimli kotba jillajmani. Kważi niżloq quddiem ir-reception, nisprintja għal ġos-sala tal-assembly, nilheġ, bla nifs. Sister Anthony, deo gratias, għadha mhix hawn. Qalbi tant qed tgħaġġel, qed nara l-istilel iduru bija. Inżomm mal-ħajt biex nieħu n-nifs u niffoka għajnejja fuq il-madum maqsu

    — “Likantropi” ta’ Davinia Hamilton

    — “Likantropi”
    ta’ Davinia Hamilton

  22. Retour à Reims jiddokumenta l-kollass tal-politika tal-massa, billi jsegwi moviment orbitali mill-partit għall-privatizzazzjoni fis-snin tmenin u disgħin, flimkien mal-eklissi gradwali tad-dinjiet soċjali li kienu abitaw il-ġenituri ta’ Eribon. Iżda diġà fis-snin disgħin it-teorija politika kienet fasslet fiżjonomija tal-era l-ġdida postpolitika — waħda li identifikat fatturi ewlenin għar-rimpjazzament tagħha stess. Għax-xjenzat politiku Brittaniku Colin Crouch, iż-żmien tal-postpolitika kien ikkaratterizzat minn paradoss. Kif jikteb fil-bidu ta’ Post-Democracy (2004), fil-mill

    — “Kollox Iperpolitiku” ta’ Anton Jäger

    — “Kollox Iperpolitiku”
    ta’ Anton Jäger (tr Karl Baldacchino)

  23. Snin ilu ħadt id-deċiżjoni li, jekk se naqra xogħol letterarju jew kitbiet oħrajn b’lingwa li ma nafx — eż. ir-Russu, il-Ġappuniż, eċċ. — naqrahom tradotti mhux għall-Ingliż, kif kelli t-tendenza nagħmel meta kont għadni ngħix Malta, iżda għall-Franċiż jew it-Taljan, iż-żewġ lingwi oħrajn li nħoss li naf sew. Dan għax, wara snin kbar nikkonsma xogħlijiet bl-Ingliż, anki traduzzjonijiet, intbaħt kemm li meta nużaw lingwa waħda biss — u, aktar minn hekk, jekk dil-lingwa tkun ukoll il-lingwa kolonjali — bħala filtru ta’ dak kollu li ġej minn barra, dan idgħajjef l-impenn postkolonjali tagħna u jnessina li

    — “Il-Lanza, il-Labra, il-Qo…” ta’ Loranne Vella

    — “Il-Lanza, il-Labra, il-Qoffa, l-Azzarin”
    ta’ Loranne Vella

  24. Tqum u jgħaddu ftit sekondi sa ma moħħha jfakkarha fl-episodju tal-lejl ta’ qabel, u xħin tiftakar, tħoss nostalġija għal dawk il-ftit sekondi fejn kienet għadha ma ftakritx, imbagħad farka tama li jaf kienet ħolma stramba, imma fil-fond ta’ qalbha taf li le, ma kinitx ħolma stramba, għax il-ħolm tagħha jkun fjakk u kwotidjan daqs il-biċċa l-kbira ta’ ħajjitha. Fil-kamra tal-banju ssib il-mera għadha mal-art, u tpoġġiha f’postha maġenb is-sink. Illum taqbeż il-kafè u l-krustini għax m’għandhiex aptit, u taf għala m’għandhiex aptit, tidħol tinħasel, waqt li qed taħsel ġisimha taħseb fuq x’h

    — “L-Għoxx Mera tar-Ruħ” ta’ Glorianne Micallef

    — “L-Għoxx Mera tar-Ruħ”
    ta’ Glorianne Micallef

  25. Viżibbilment, it-terren tal-postpolitika kien jikkondividi ħafna karatteristiċi ewlenin mal-iperpolitika li fl-aħħar waslet biex ħaditilha postha — id-dimobilizzazzjoni u d-dgħufija tas-soċjetà ċivili, it-tqaċċit mill-għeruq tal-partiti, iż-żieda fl-iżolament tal-istat mill-pressjoni popolari. Iżda n-​novità dejjem tippresupponi kuntrast — għax ma nżommux terminu iktar familjari? Fis-snin ta’ wara l-kollass finanzjarju tal-2008, beda jinħall b’mod konsistenti ż-żmien is-silġ tal-politika li ġie wara l-kollass tal-Ħajt ta’ Berlin. Tul il-Punent kollu — minn Occupy Wall Street fl-Istati Uniti sa 1

    — “Kollox Iperpolitiku” ta’ Anton Jäger

    — “Kollox Iperpolitiku”
    ta’ Anton Jäger (tr Karl Baldacchino)

  26. Wara waqfa ta’ kważi għaxar snin, fis-6 ta’ Diċembru tal-1932, il-Ministeru tal-Istruzzjoni Pubblika fetaħ file ieħor rigward Bur Mgħeż, din id-darba b’ittra mingħand Temi Zammit li issa kien sar id-Direttur tal-Valletta Museum. In-numru tar-reġistrazzjoni tal-file huwa 607/32 u hemm imniżżel fuq l-ewwel paġna li huwa konness ma’ files eqdem. Il-ħatra ta’ Temi Zammit bħala Direttur tal-Valletta Museum kellha l-isfond tagħha fl-ewwel kariga tiegħu bħala kuratur ta’ dal-mużew, ħatra li nqabdet kemm fit-taqtigħ politiku tal-perjodu, speċjalment dak ta’ Fortunato Mizzi u l-Partito Nazionale, u

    — “Bur Mgħeż #3” ta’ Omar N’Shea

    — “Bur Mgħeż”
    ta’ Omar N’Shea

  27. Xi siegħa wara, biż-żerniq kmieni ta’ Marzu jlebleb il-blu fuq kull wiċċ, Maimouna u ċ-ċkejkna Gabrielle kienu mixjin lejn id-dar, jiċċelebraw ir-rebħa glorjuża ta’ dakinhar waqt il-logħob tal-futbol ta’ nhar ta’ Ħamis. Tifla ta’ xi għaxar snin għaddiet bil-ġirja b’xirja m’għand il-ħanut tal-pjazza, it-toppu jperper kontra r-raġġi tax-xemx. Ġappuniż b’xagħru sufi, qisu għadu kif ħaslu, qasam it-triq maġenb il-pont. Mal-kantuniera l-oħra, quddiem il-ħsejjes tal-mużika jfuru mill-ħanut daqs nitfa, il-ġara ta’ Maimouna mxiet bit-tfal fil-pram. Kellha libsa twila u pulita, griża, tal-polyester

    — “Ħsieb il-Ħamiema” ta’ Noah Fabri

    — “Ħsieb il-Ħamiema”
    ta’ Noah Fabri

  28. Żgur li ismi familjari. Żgur li smajt bosta stejjer fuqi. Iżda żgur qatt ma smajt dak li ġara bejni u bejn Persew. Nitolbok, iskot ftit u isma’ l-istorja tiegħi qabel nissarraf f’elf framment ta’ miti oħra… Mela darba, ħmistax-il sena ilu, meta kont għadni tifla, kont ngħix mal-ġenituri tiegħi, Foriku u Keto, fuq gżira serena mdawra b’baħar blu jwerżaq. Id-dar kienet ċkejkna, bi tlett ikmamar kollox; il-kċina, il-kamra tal-bżonnijet tagħna u l-kamra fejn konna norqdu jien u ħuti l-oħra. Għalkemm bejni u bejn ħuti l-kbar ftit snin biss kienu jifirduna — qabża ta’ sentejn kull wieħed — l-ikbar d

    — “Medusa” ta’ Rowena Grech

    — “Medusa”
    ta’ Rowena Grech

  29. Zeno Cosini jagħmel kollox nofs qalb. Imur ix-xogħol nofs qalb, jiżżewweġ nofs qalb, jaqlibha lill-mara nofs qalb. L-uniku suġġett li verament jinteressah huwa hu stess, il-marda tiegħu. It-tabib li kellem qallu biex jikteb dak kollu li għandu xi jgħid; bħall-psikoanalisti ta’ żmienu kellu fidi kważi għamja fil-kliem. Din wara kollox kienet l-innovazzjoni l-kbira ta’ Sigmund Freud. Li jekk il-pazjent jitħalla jitkellem liberament, f’atmosfera ta’ rilassament, jiftaħ qalbu daqslikieku kien ipnotizzat. Imma Cosini, jekk ma jaf xejn, jaf li l-affarijiet mhumiex daqshekk sempliċi. Jissuspetta

    — “Il-Kuxjenza fit-Truf” ta’ Joe Gatt

    — “Il-Kuxjenza fit-Truf”
    ta’ Joe Gatt

  30. 16 ta’ Ottubru. X’saħħa fiha splużjoni? X’inhuma l-istejjer madwarha? Kaxxa infernali. Is-sajjieda kienu jistadu għall-bombi li għadhom ma splodewx. Filfla, l-aktar gżira mwarrba ta’ Malta fl-inħawi tal-Qrendi, kienet tintuża għall-prattika tal-isparar tar-rokits, missili u torpidows fi żmien l-Ingliżi. B’dawn il-ħsibijiet bdejt infassal Kaxxa Infernali: Explosions, biċċa xogħol tat-teatru totalment non-fiction. Din damet biex tintwera quddiem in-nies sentejn, sa Ġunju tal-2021, għax kien iż-żmien fejn seħħ dak li ma jitwemminx. Qatt ma ħsibt li kont se nkun maqful ġewwa għal żmien daqshe

    — “Splużjonijiet #1” ta’ Jimmy Grima

    — “Splużjonijiet”
    ta’ Jimmy Grima

  31. 22 ta’ Marzu 1973. Irċevejt tliet ittri mingħandek, tal-1, it-2 u t-3 ta’ Marzu. Grazzi. Il-flus li bgħattlek tista’ tmur tixtri xi affarijiet għat-tieġ bihom, jew stennieni u la nasal immorru flimkien. Ktibtli li qed tfittex biex tikri dar għal sena. Għala sena? Mhux se ndumu Malta sena żgur, Jos. Jekk trid issib tikri xi mkien għal tlieta jew erba’ ġimgħat, tajjeb. Sakemm inkun hemm jien ikollna fejn noqogħdu. Imma mhux beħsiebni noqgħod ġej u sejjer minn Tripli għal Malta għaliex ma nistax u m’għandix il-ħin. Il-gvern jagħtina visa limitata u hemm limitu wkoll fuq kemm flus nistgħu noħorġu

    — “Es Sidr #3” ta’ Omar N’Shea

    — “Es Sidr”
    ta’ Omar N’Shea

Dekorazzjoni art-nouveau