Awwissu 2025

Madwar seba’ snin ilu, meta Franco “Bifo” Berardi kien qed jikteb Nifs: Kaos u Poeżija, il-karatteristika li l-iktar kienet tispikka tad-dinja l-ġdida wara l-ewwel rebħa ta’ Donald Trump kienet in-natura postfattwali tagħha. Fejn qabel gidba waħda setgħet ittemm karriera politika, issa bħal konna qattajna darba għal dejjem il-kuntratt epistemoloġiku. Iċ-ċpar proverbjali tal-gwerra jiksi ħajjitna ta’ kuljum, u kull gidba tiġi ribattuta mhux bil-fatti, iżda b’gidba oħra u oħra, kull skandlu bi skandlu ieħor u ikbar li jaljenana minn ta’ qablu. “Il-President Clinton għadda minn proċess ta’ impeachment talli gideb dwar suġġett intimu li ma kellu l-ebda rabta mar-rwol politiku tiegħu,” jgħid Berardi fil-Kapitlu 6 ta’ Nifs li qed nippubblikaw dax-xahar, traduzzjoni ta’ Karl Baldacchino. “Dan l-aħħar, is-suġġett tal-verità politika reġa’ ħa post ċentrali, wara l-pataflun gideb, aħbarijiet foloz, u manipulazzjonijiet redikoli li kellhom rwol kruċjali fil-kampanja ta’ Trump u l-ewwel sena fil-kariga. Permezz tal-multiplikazzjoni ta’ shitstorms fin-networks soċjali u fl-infosfera b’mod ġenerali, ir-reġim tal-verità ħa theżżiża, u wassal biex ġurnalisti u filosofi ewlenin jistaqsu jekk aħniex qed ngħammru f’dinja diskursiva postfattwali.” Illum, l-iktar persuna li għadha tuża l-frażi “fake news” hija Donald Trump innifsu, l-iktar fuq il-midja soċjali tiegħu stess, Truth Social. Għalkemm probabbilment kienet l-inkompetenza tiegħu waqt żmien il-COVID 19 li tellfitu l-elezzjoni tal-2020 lil Trump, l-effetti tal-pandemija fuq il-psike dinjija kienu responsabbli għar-rebħa tiegħu iktar qawwija tal-2024. Illum nafu li l-pandemija għamlet ħerba minn ħafna veritajiet antiki, iżda Berardi, li kien qed jikteb qabel il-COVID 19, ifittex is-sors tal-qalba għal dinja postfattwali f’dak li ġara wara pandemija li ġiet qabel. “Il-fatt li l-kriżi [tal-AIDS] identifikat il-pjaċir mal-mard bil-mod dawwar il-ħajja soċjali f’deżert. Temmew għexieren ta’ snin ta’ solidarjetà soċjali u mħabba ħielsa, u segwiet il-mutazzjoni diġitali, u meta t-teknoloġija diġitali ppervadiet l-isfera tal-komunikazzjoni tal-bniedem, din issostitwiet il-konġunzjoni bil-konnessjoni. Anki jekk trasmessa bil-kuntatt sesswali, l-AIDS kienet prinċipalment epidemija psikomedjatika. Kienet ibbażata fuq il-komunikazzjoni ta’ retrovirus, iżda rriżultat fil-komunikazzjoni tal-biża’. Meta l-kuntatt mal-ġisem tal-Ieħor beda jiġi pperċepit bħala periklu — u meta dan is-sens ta’ periklu rabba’ l-għeruq fl-inkonxju soċjali — il-lingwa ttrasmigrat mill-isfera konġuntiva għal dik konnettiva.” Kliem Berardi llum jgħodd iktar minn meta kitbu. Waqt il-pandemija tal-COVID 19, l-iżolament kellu l-effett li jnaqqas il-kuntatt personali u jkompli jżid id-dipendenza fuq il-kuntatt diġitali; borma tbaqbaq perfetta għad-dinja postfattwali. Il-fatti, jgħidilna Berardi, huma frott ir-relazzjonijiet ta’ bejnietna. Meta tinqered l-intimità, jew tkun primarjament ikkomodifikata permezz tal-mezzi diġitali, l-informazzjoni ma tibqax ankrata fil-ħajja tal-bniedem, u ssir manipulabbli u evanexxenti daqs kull riklam ieħor li naraw f’kull mument ta’ ħajjitna.

Ġunju 2025

Inkejja #1

Ryan Falzon

Ħruġ mingħajr ħruġ

F’riklam tal-Kinnie mill-aħħar tas-sebgħinijiet, naraw familja tagħmel piknik, bil-bieba ta’ wara ta’ vann estate mgħollija, il-missier u l-bint bilqiegħda fil-vettura, mejda quddiemhom, u omm u tifel imdawrin magħha. Qishom qegħdin id-dar, fil-bitħa jew fil-veranda, nofs ġewwa nofs barra, fi spazju intermedjarju. Jista’ jkun li dan ir-riklam hu bbażat fuq ritratti meħuda nhar San Girgor, li juru xena simili ta’ nanna mġissma sorġuta fuq wara ta’ vann, tibla’ u tqassam l-ikel minn bixkilla maġenbha. L-estetika tas-salott ta’ dar Maltija mill-aħħar kwart tas-seklu għoxrin spiss ġiet applikata għall-vetturi. Vannijiet Marina sofor, skartar tal-British Telecom, impurtati u mmodifikati bil-ħġieġ wara, imżejnin b’purtieri ffjuriti mfasslin mid-drapp li baqa’ meta saru dawk ġodda fis-salott li jintuża darba biss, fejn is-sufanijiet għadhom mgħottija bil-plastik, bħas-seats tal-Mercedes tal-ġwienaħ li għadha ġewża, li toħroġ biss sagħtejn tlieta kull nhar ta’ Ħadd waranofsinhar jekk ma tkunx xita jew riħ. Id-dashboard imżejjen tavolina, b’arranġament tal-fjuri tal-plastik, xinxilli, frilli tal-purtieri, jew bizzilla mad-dawra tal-windscreen, kalamita ta’ Kristu fuq spallejn San Kristofru jew ta’ Santa Rita, imwaħħlin mal-metall inkella inkullati. Il-moda fid-disgħinijiet kienet li, bħalma l-poġġaman u l-kċina tad-dar kellhom ikunu tal-kawba mastizz, kien hemm l-użanza li l-burduri tal-komponenti tad-dashboard ukoll kienu jinksew bi sticker ta’ njam finta. Dak iż-żmien kienu moda wkoll in-neons ikkuluriti minn taħt id-dashboards u s-seats. Bejn l-illużjoni ta’ materjal organiku u l-kulur fluworexxenti jinbeżaq minn xquq mudlama, din il-kakofonija kienet il-kitsch pereċċellenza. Mhux ta’ b’xejn fl-imgħoddi, bħalma kienu jitbierku d-djar darba fis-sena, kienu jitbierku l-karozzi meta sid devot kien idaħħal vettura ġdida.

Mejju 2025

Es Sidr #3

Omar N’Shea

Kibli

Moħbija fl-album tan-nanniet kien hemm tliet ritratti oħra li kienu meħuda f’dan iż-żmien ukoll. Minnhom insir naf li fl-aħħar tas-sena marru s-Salini Bay Hotel, jieklu, jixorbu u jiġbdu r-ritratti tax-show li kien hemm il-Pharaoh’s Den, ta’ żeffiena nisa bojod u twal u rqaq jiddandnu b’kostumi mżejna bil-lewlu, l-antaċċoli u r-rix. F’Diċembru kienu marru wkoll il-Buskett Road House. Hemm ritratt wieħed tiegħu u tagħha flimkien: ommi liebsa din il-libsa sewda Marokkina bħal kaftan tal-bellus bil-ħjata kulur id-deheb mal-għonq. Kienet il-libsa li kien xtralha u li kien riedha tilbes biex titrawwem fil-kultura Libjana li kien kitbilha dwarha. Kienet il-libsa mdendla fil-gwardarobba tal-kamra ż-żgħira għand in-nanna. Fl-ittri kien diġà beda jinsinwa biex tiffemminizza ruħha, biex tilbes bħal tfajliet oħra, biex titgħallem tkun fil-kumpanija tan-nisa, biex tagħmel affarijiet li huma eleganti, biex titkellem b’vuċi baxxa u b’ton delikat. U forsi ommi kienet qed tipprova tikkonforma dan iż-żmien? Jew forsi kienet għadha qed tipprova tagħmel sens mill-identità u s-sesswalità tagħha? Naf li fir-ritratti tagħha meta kienet waħedha, ħdejn il-karozzi li kellha, ommi kienet diġà bdiet tibdel id-dehra tagħha f’waħda l-ewwel androġena u mbagħad aktar maskili. Imma forsi ma’ Otman kienet qed tesperimenta? Forsi kien opportunità? Leħħa ta’ kosmopolitaniżmu? Forsi kien xi ħadd li setgħet timraħ miegħu? Forsi riedet wild biex tkun tista’ tidħol fil-loġika ta’ riproduzzjoni normattiva għan-nies omosesswali, u allura wara t-twelid tiegħi setgħet tieħu n-nifs fil-liżbjaniżmu? L-omm liżbjana kienet tnebbaħni li ma nistax nibqa’ ninħeba wara l-omosesswalità tiegħi biex niġġustifika l-fatt li ma rridx tfal. Ħafna qabel wennisni d-diskors dwar il-falsità tal-kontinwità normattiva, għal snin twal ġarrejt toqol kbir u sens ta’ ħtija li kont jien li waqqaft il-linja ta’ niesi b’din id-deċiżjoni. Darba qaltli li kien madwar iż-żmien li ltaqgħet ma’ Otman għat-tieni darba li l-omosesswalità kienet għadha kif daħlet, jew forsi aħjar ħarġet, fid-diskors pubbliku, li hi stess bdiet tqis b’serjetà possibbiltajiet ġodda ta’ kif setgħet tifhem lilha nnifisha.