-
Aħdar, aħdar, u aħdar, jien u nongħos fuq
il-ferrovija fi triqti lura lejnil-belt . Quddiemi marafil-ħamsinijiet taħdemil-crosswords minn fuq ktejjeb f’ħoġorha. Xagħarha maħlul mimli ħjut griżi, u wiċċha abjad terra. Ħdejja tfajla tistudja ’l King Lear u barra jnixxil-aħdar . Aħdar u aktar aħdar. Għaddejjin ħafna sigar, u għelieqi, u djar weqfin waħidhomfil-wesgħat miftuħa. Mogħdijietfil-kampanja , ħamrija mxarrba u ċpar fuql-għoljiet . Bogħod wara bogħod, tul ta’ sema, griż, għal dejjem ta’ dejjem. Xagħrek ukoll ittektket melħ.Il-ġilda xierfa u għajnejk tqal bħaċ-ċomb. Koppja żagħżugħ— “Lejl u Nhar” ta’ Miriam Galea
-
Bħal ħafna nies ta’ madwar
il-ġenerazzjoni tiegħi, jien nafit-Taljan mhux partikolarment għax tgħallimtul-iskola — għalkemml-iskola tgħallimtu sew — imma għax meta kont tfall-iktar li konna naraw kien televixinbit-Taljan . Kien hemm ħafna programmi Taljani stess, naturalment, imma kien hemm ukoll ħafna programmi Ingliżi, u speċjalment Amerikani u Ġappuniżi. Din kienet dinja fejn detectives ġo San Francisco,il-korpi tas-salvataġġ fuqir-ramliet tal-Hawaii u robots twal għaxar sulari f’Tokyotal-futur kollha kienu jitkellmubid-djalett ċar u b’vokali miftuħin lis-Sinjorina Luti kien għoġobha tgħ— “Il-Kuxjenza fit-Truf” ta’ Joe Gatt
-
Darba fost
l-oħrajn jitfaċċa raġel ġdid. Iżda danmill-ewwel intbaħt li mhux bħal ħafna. Sbuħitu tfakkarnifl-allat . Par għajnejn suwed jitbissmu, fomm imdaqqas, xagħar nokkli feroċi u ġisem atletiku. Daħal b’żarbun dehbi f’saqajh jixgħel bħax-xmux ta’ sjuf, f’idu samranija tarkatal-bronż b’simboli familjari u xabla b’manku jlellex ut-tarf tagħha mibrum. Danir-raġel ma nixtiqux katavru. Iżda laħmu jħaddan ’il-tiegħi . Danir-raġel ma nixtiqux borġ ġebel. Iżda xufftejh fuq tiegħi. Danir-raġel ma nixtiqux mejjet. Iżda nixtiequ fuqi. Nixtiequ taħti. Nixtiequ jixtieqni. Ħsibt li tlif— “Medusa” ta’ Rowena Grech
-
Erġajt lura Malta. U ilni ġa sena hawn. Bla ħsieb kienet din, ġita
tas-sajf bħal kull sena oħra iżda dinid-darba fost affarijiet oħra, kienet aħbar kerha li żammitni hawn. Ejja ngħidu li kien u għadu jagħmel sens li jien, Romeo, ninsab hawn. Sirna nafu li missieri kellu kanċerfl-istonku , ikrah ferm,tal-biża ’ waħx. Imnalla kellul-għasafar biex jedha u lil ommi, li hil-pilastru tal-familja u mingħajrha ma nagħmlu xejn. Imnalla kellna ftit minn dawnl-għasafar id-dar magħna għax lil ommi ħabbewha wisq, u hi lilhom. Ommi tqala waħda kellha, u ħarġulha tnejn f’daqqa. Ifhem, mhux eżatt hekkl-ist — “Qarn” ta’ Romeo Roxman Gatt
-
Fis-siegħa jkollna
l-brejk . Jien u Alice npoġġu f’roknatal-bitħa taħtil-ħarruba għad-dell. Naqsmu bejnietnal-lunch ta’ ħobżbiż-żejt , u ħobżbil-perżut , u crisps u frott. “Trid nagħmlu magħmul ieħor?” tgħidli, hi u tmexmexil-ħawħ . “Biex xiex?” “Biex nitilqu minndal-ostja post.” Xemgħa m’għandniex, allura nixegħlu sulfarina u noqogħdu id f’id. Niċċassaw lejnil-fjamma sa ma tintefa. # Fuq biebtat-tojlits hemm miktub SISTER ANTHONYIX-XITAN bil-lipstick aħmar. Titfaċċafil-klassi tagħna f’nofsil-lezzjoni tal-letteratura. “Min hil-perċimes ?” issaqsi— “Likantropi” ta’ Davinia Hamilton
-
Ġieli jagħti
l-każ li, jien u naħseb fuq ktieb li qed naqra, nibda nara f’kotba jew xogħlijiet oħrajnl-istess ħsieb, jew mod ta’ ħsieb mhux wisq ’il bogħod minnu, tant li nibda nissuspetta lifil-fatt qed jgħidul-istess ħaġa, lil-kwistjoni qed jarawhamill-istess perspettiva. U allura,x’kumbinazzjoni li qed naqra żewġ jew tliet kotba miktubin fi żminijiet għalkollox differenti li qed jipproponul-istess ħsieb!L-istess jiġrili jien u nikteb. Nibda nhewden fuq idea li mbagħad nibda naraha f’kull kitba oħra li naqra. Għadni kif qrajtit-traduzzjoni mill-Grieg Antik għall-Maltital- Frammenti— “Il-Lanza, il-Labra, il-Qo…” ta’ Loranne Vella
-
Gilgamex huwa
x’aktarx l-uniku persunaġġmil-letteratura tal-Lvant Nofsani Qadim li huwa magħruf fuq livell popolari.Fil-fatt , ħafna għandhoml-impressjoni lil-Gilgamex huwal-uniku xogħol letterarju li qatt inkiteb jew li nafu bihmid-dinja tal-Mesopotamja. Ħafnamill-ftit Assirjologi li hawnfid-dinja jersqu lejnl-istudju tal-Mesopotamja minħabba Gilgamex, spiss biex jaqrawil-ġrajjiet tiegħubl-Akkadi , għax dinil-lingwa tħaddanid-djaletti tal-Assirja ul-Babilonja . Ħafna huma dawk li jaħsbu lil-ġrajja nstabet kollha, li għandna llum kull framment li hemm bżonn biex ngħaqqdut-tifrik fli— “Gilgamex, Dak li Ra l-Qiegħ” ta’ Omar N’Shea
-
GĦax wara
l-gwerra baqgħu jisparaw, avolja kienet għaddiet… Mela. Għax sakemm telqu minn Maltafin-1979 , kienu baqgħu għaddejjin. Għaxl-Ingliżi kellhom ħafna saħħa, kullimkien tagħhom. Hekk qalliz-ziju , “kullimkien tagħhom.”Fl-arkivji hemm dokumentazzjoni sħiħa ta’ pika bejnil-Gvernatur Ingliż ul-Maltin fil-gvern jewfil-parlament , skontiż-żmien .Id-difiża kienet “reserved matter” anki f’dawkis-snin li Malta kellhal-gvern tagħha. Malta ma setgħet tieħu ebda deċiżjoni rigwardil-politika barranija jewid-difiża tagħha stess, u ma setgħet ittellefbl-ebda modlill-Ingliżi milli juża— “Splużjonijiet #1” ta’ Jimmy Grima
-
Hemm karru
bil-ġwienaħ misjuq minn kuċċier miġbud minn żewġt iżwiemel. Żiemel minnhom abjad, b’għonqu wieqaf dritt, grazzjuż.L-ieħor iswed, magħmul ikrah u goff.Bil-frosta f’idu,il-kuċċier qed jittajjar lejnis-sħab u lil hinn minnu.Iż-żwiemel , speċjalmentl-iswed , kultant jissarawmal-kuċċier , jisfidawh, jisfrattaw, għoddhom jaqilbul-karru .Il-kuċċier iqum bilwieqfa jwiddebliż-żwiemel . B’idejhit-tnejn jiġbed b’kemm jiflaħ fuqir-riedni marbutinmal-ilġiem ta’ ġo ħalqhom.Iż-żwiemel jogħtru taħtis-saħħa tal-kuċċier u, bla ma jridu, jobduh. Immat-taqbida bejniethom tkompli. Żiemel minnho— “Ġilda” ta’ Kurt Borg
-
Ħames snin ilu, meta wasalt lura minn tliet xhur Londra, kont qattajt
l-isbaħ xahar nosserva lil ommifil-kċina , nitgħallem mingħandhar-riċetti li għadhomil-bażi tat-tisjir tiegħi. Konna qattajna ġurnata nsajru għal partytal-Milied , nisimgħur-radju , nikkummentaw u nsiru nafu ’l xulxin bħala bnedmin u mhux biss bħala omm u binha. Dan huwal-ewwel punt:in-nisa tradizzjonalment u storikament iħaddnul-għerf imġissem, mhux miktub, ta’ ġenerazzjonijiet ta’ riċetti u tikwisfil-kċina lil-Istorja tal-irġiel ma tagħtix kashom. Danl-għerf jista’ jiftaħ tieqa għal perċezzjonitad-dinja għalko— “Insalata” ta’ Noah Fabri
-
Il-Miss Sunshine u
l-Miss Banda kienu dinjiet paralleli li fihomis-sinjorini kienu jilbsu ta’ nisa u joħorġu jimmudellaw f’kompetizzjoni li fiha kienu jimitaw ’il-Miss Malta. Dawnl-avvenimenti kienu jirrikjedu spazju pjuttost kbir, allura kienu jsiruġol-lukandi , ġeneralment ta’ grad naqra baxx. Għal żmien kienu jsirul-Paradise Bay Hotel, iċ-Ċirkewwa. Dawn kienu avvenimenti strambissimi: għall-parteċipanti,ix-show kien okkażjoni biex juru lilhom infushom u lil sħabhom kemm huma ħelwin, tajbin u faqgħa meta jkunu libsin ta’ mara.L-għan kien li tkun stealth ħafna u allura tgħaddi bħala mara,— “Joey Tilbes, it-Tabù Tinża'” ta’ Omar N’Shea
-
Joey bdiet tilbes ukoll biex ikollha introjtu żgħir barra
mix-xogħol li kienet tagħmel bħala chambermaidil-Paradise Bay Hotel matulil-ġimgħa ufil-fabbrika tal-ġinsijietpart-time fil-weekend. Bdiet tagħmelix-shows il-Pipsil-Ġimgħa us-Sibt filgħaxija.L-ikbar inkwiet tagħha kienu żewġ affarijiet: kif se ssib żarbunbit-takkuna jiġiha u kif se taħbi ġisimha biexfil-leotard issikkata bejn saqajha jidher lixx.L-ewwel problema solvietha malajr:il-Lippa ħaditha għand Facchettil-Marsa . Ħadilhal-qies ta’ saqajha u għamlet par platforms biex ma ddardarhiexbit-takkuna mill-ewwel. Wara kollox,— “Joey Tilbes, it-Tabù Tinża'” ta’ Omar N’Shea
-
Kif ġa għedt qabel, Għemejjel Gilgamex ta’ Montebello huwa traduzzjoni għall-Malti
mit-traduzzjoni fl-Ingliż ta’ Sanders. Dan għaliex Montebello ma kellux għarfiental-lingwi li fihom inkitebir-rakkont fiż-żminijiet bikrijatal-Mesopotamja . Minħabba f’dan, jekkl-għan , prinċipali jew ulterjuri, ta’ Montebello kienit-tfittxija għall-għeruq Semitiċital-Malti ul-Maltin , dinit-tfittxija seta’ jagħmilha biss qalbit-traċċi tal-immaġinarju simboliku Babilonjan li kien fadalfit-traduzzjoni fl-Ingliż — u żgur mhuxfil-kitba ul-lingwa nnifisha. Mitluf għalkollox kienil-wirt Akkadital-Gilgam — “Gilgamex, Dak li Ra l-Qiegħ” ta’ Omar N’Shea
-
L-ispazji
tal-ħufar jiddeterminawil-mod kifil-ġisem jgħix u jiċċaqlaq fihom.Il-ħufar ta’ binhar huwa aktar inklużiv ta’ rġiel li mhumiexfil-beraħ , ta’ rġiel bisesswali u bikurjużi, speċjalment dawk li huma miżżewġa f’għaqda eteronormattiva. Matulil-ġurnata , faċli tiżgiċċamis-sorveljanza familjari jew professjonali, faċli taħrab ħarbamix-xogħol; matulil-lejl ,is-sorveljanza hija iktar ovvja.Il-ġisem fid-dlam jafda ħafn’inqas.Il-ħufar billejl kienmill-biċċa l-kbira jiġbed irġiel omosesswali.Fis-sajf ,il-ħufar sar aktar impenjattiv partikolarmentmal-irġiel Ingliżi u Ġermaniżi.Mis-snin — “Bil-Moħbi fil-Beraħ” ta’ Omar N’Shea
-
Meta Boffa kien irtira
l-ultimatum , Nerik Mizzi ma qabilx miegħu għax kien jidhirlu li la bedal-ġlieda missu komplieha. Mizzi, wara kollox, kien jimpressjona ruħu ħafna b’Mintoff meta kien jarah qed jiġġieledmal-Ingliżi . Imma xorta waħda qal li ma kienx jaqbelmal-ultimatum innifsu, għax dan kien jagħmellill-Maltin jidhru “materjalisti”, forsi daqsxejn rgħiba għall-flus. Kien iktar inkwetat li jaqta’ figura tajbal-pajjiż milli li kulħadd ikollux’jiekol . Għal Mizzi,il-politika kienet dwarl-unur , dwaril-kultura , dwarl-identità . Wara kollox, missieru kien waqqafil-Partit Anti-Riformista l— “Kontra Tagħna Għaliex Mag…” ta’ Joe Gatt
-
Naħseb Marija mardet. Qed tinsa kollox. Tinsa
l-irgiel . Tinsal-formoli tat-taxxa. Tinsal-ismijiet . Tinsal-kotba . Tinsas-sess . Tinsal-ġranet tal-ġimgħa. Tinsas-somom . Tinsa tiekol. Tinsa tagħtas. Tinsa tqum. Tinsa tiftaħ jew tagħlaqil-purtiera . Tinsa ssakkaril-bieb minn ġewwa. Tinsal-arloġġ . Wiċċ Marija għadu żagħżugħ u mislut, għajnejha jolqtuk u ħaddejha weqfin, iżda wiċċha kulur mitfi u taħt għajnejha iswed. Marija nsiet tixgħelid-dawl .Fil-kamra waqa’ dlam ħiemed.Ix-xemx nieżla kuluril-larinġ tittawwal minn waral-ħajt wieqaf faċċatatat-tieqa .It-televixin mitf— “Lejl u Nhar” ta’ Miriam Galea
-
Pirotta jtemm
ix-xogħol tiegħu — xogħol li ħadlu ’l fuq minn tletin sena, mifrux fuq erba’ volumi u iktar minn tlett elef paġna — billi jgħid li danl-istat independenti li kien għadu kif faqqas issa kellu bżonn sewtal-għaqda biex ikun jista’ jiffaċċjal-isfidi tal-ġejjieni: … immal-idea tal-indipendenza, ul-kburija nazzjonali li nisslet, malajr sabu espressjonifix-xogħol ta’ ġenerazzjoni ġdida ta’ kittieba, poeti, drammaturgi u artisti.L-ekonomija bil-modil-mod marret ’il quddiem,l-emigrazzjoni bdiet tbatti, ul-idea li tkun Malti ħadet tifsira ġdida għal ħafna li qabel ma kinux ħabblu— “Kontra Tagħna Għaliex Mag…” ta’ Joe Gatt
-
Qatt ma skoprejna
x’jiġri li kellna nittardjaw. Dejjem naslu eżattfil-ħin , naqbżu ’l barramill-vann , ngħaddumill-kanċell il-kbirtal-ħadid , u nitilgħut-taraġ sparati. Kull ġurnata hil-istess ġurnata. Inħeġġeġ ’il ġismi jħaffef, daqslikieku kien annimal apparti minni nnifsi, immat-toqol tal-basket mimli kotba jillajmani. Kważi niżloq quddiemir-reception , nisprintja għalġos-sala tal-assembly, nilheġ, bla nifs. Sister Anthony, deo gratias, għadha mhix hawn. Qalbi tant qed tgħaġġel, qed naral-istilel iduru bija. Inżommmal-ħajt biex nieħun-nifs u niffoka għajnejja fuqil-madum maqsu— “Likantropi” ta’ Davinia Hamilton
-
Retour à Reims jiddokumenta
l-kollass tal-politikatal-massa , billi jsegwi moviment orbitalimill-partit għall-privatizzazzjonifis-snin tmenin u disgħin, flimkienmal-eklissi gradwalitad-dinjiet soċjali li kienu abitawil-ġenituri ta’ Eribon. Iżda diġàfis-snin disgħinit-teorija politika kienet fasslet fiżjonomijatal-era l-ġdida postpolitika — waħda li identifikat fatturi ewlenin għar-rimpjazzament tagħha stess. Għax-xjenzat politiku Brittaniku Colin Crouch,iż-żmien tal-postpolitika kien ikkaratterizzat minn paradoss. Kif jiktebfil-bidu ta’Post-Democracy (2004),fil-mill — “Kollox Iperpolitiku” ta’ Anton Jäger
-
Suppost ġieha ġimagħtejn ilu. Forsi qed iħawwad. Hi u żżomm idha u
l-manku tat-test ’il bogħodmill-bqija ta’ ġisimha, biex ma joqtorxil-bewl li inevitabbilment spiċċa ma’ jdejha fuq kuxxtejha, rat linja ħamra tifformamix-xejn taħtit-tieqa ċkejknatat-test , imbagħad linja oħra ħdejha. Tgħolli ħuġbejha. Għax avolja kienet qed tistennieha, xorta ħassitha xi ftit sorpriża b’dinil-konferma li ġisimha kien għammieli. Tqala minn ħamsa tispiċċa f’korriment, ħafna drabifl-ewwel trimestru, ftakret letturtal-ostetrika tgħidilhom. Mhuxbix-xorti li għandha hi imma. Minn fejn int?— “Sottomissjoni” ta’ Glorianne Micallef
-
Tinder ma jgħoddx għalija, Mindy. Mindy tabiba ġdida qiegħda rotation
fis-sala . Qed tgħinha ddaħħal cannula ġo xwejħa rieqda raqda fonda mewt. Mindy għandha misluta fuqix-xaqq ta’ sidirha, u kultant, meta tkun qiegħda milwija tagħmel xi ħaġa ul-flokk tal-uniformi jaqa’ ’l quddiem, taraha tlellex bejn par żejżiet żgħar. Missek tipprova FetLife. Mindy! Qed tarani ħxint daqsekk? Baħnana. FetLife. Fetish. Life. Hemm irġiel orrajt. Nisa wkoll, skontx’jogħġbok , like. Ittihomx ħafna kunfidenza. Imma aħjar minn Tinder, hemm inqas boloh. Jew boloh mod ieħor. Agħżelil- — “Sottomissjoni” ta’ Glorianne Micallef
-
Viżibbilment,
it-terren tal-postpolitika kien jikkondividi ħafna karatteristiċi ewleninmal-iperpolitika lifl-aħħar waslet biex ħaditilha postha — id-dimobilizzazzjoni ud-dgħufija tas-soċjetà ċivili,it-tqaċċit mill-għeruqtal-partiti ,iż-żieda fl-iżolamenttal-istat mill-pressjoni popolari. Iżdan-novità dejjem tippresupponi kuntrast — għax ma nżommux terminu iktar familjari?Fis-snin ta’ waral-kollass finanzjarjutal-2008 , beda jinħall b’mod konsistentiż-żmien is-silġtal-politika li ġie waral-kollass tal-Ħajt ta’ Berlin. Tulil-Punent kollu — minn Occupy Wall Streetfl-Istati Uniti sa 1— “Kollox Iperpolitiku” ta’ Anton Jäger
-
Wasalt
l-Imqabba minn Ħal Lijabil-pass . Dħaltmit-triq tas-Siġġiewi għan-naħa Ta’ Kandja, dort fejnil-Ħabel ta’ San Pawl għalTas-Sejba u ksirt fuqix-xellug għall-inħawi ta’ Ħabelix-Xiħ .Fit-triq Ta’ Kandja, taħtix-xemx ta’ nofsinhar, kien għaddej konvoj ta’ trakkijiettal-kostruzzjoni , wieħed waral-ieħor . M’għadhomxit-trakkijiet tal-kabina ħamra mżejnabit-tberfil ul-laqmijiet tas-sidien, iġorru vjaġġ knaten għall-bini; issa Iveco u Leyland DAF iġorru terrapien u materjali kimiċi impurtati.It-triq dejqa, ut-trakkijiet isuquhom maġenbek.Id-duħħan li joħroġ maħnuq minnhom jitħallat mat— “Bur Mgħeż #3” ta’ Omar N’Shea
-
Xħin Nathalie fetħet, xammet
ir-riħa qawwija ta’ njam għadu ġdid li kienet qed tilqagħha danl-aħħar kull darba li tasal lurad-dar . Kienu għadhom kif xtraw żewġ gwardarobbi ġoddafil-kmamar tas-sodda; li kellhom qabel, magħmulinmill-injam tal-balsa llustrat biex jixbah ’il-kewba , kienu bdew iżommul-umdità , u ħwejjiġhom bdew jintnu eżatt wara li jkunu għadhom kif ħasluhom. Ħadetir-ruħ lifl-aħħar kienu solvewhal-problema , immal-ispiża tal-gwardarobbil-ġodda , utal-ħasil żejjedfl-aħħar ftit xhur, kienet għafsithom mhux ħażinfil-flus . F’mumenti bħal dawn kienet tinduna li anki żewġ pagi fu— “Ħsieb il-Ħamiema” ta’ Noah Fabri
-
Żgur li ismi familjari. Żgur li smajt bosta stejjer fuqi. Iżda żgur qatt ma smajt dak li ġara bejni u bejn Persew. Nitolbok, iskot ftit u isma’
l-istorja tiegħi qabel nissarraf f’elf framment ta’ miti oħra… Mela darba, ħmistax-il sena ilu, meta kont għadni tifla, kont ngħixmal-ġenituri tiegħi, Foriku u Keto, fuq gżira serena mdawra b’baħar blu jwerżaq.Id-dar kienet ċkejkna, bi tlett ikmamar kollox;il-kċina ,il-kamra tal-bżonnijet tagħna ul-kamra fejn konna norqdu jien u ħutil-oħra . Għalkemm bejni u bejn ħutil-kbar ftit snin biss kienu jifirduna — qabża ta’ sentejn kull wieħed — l-ikbar d— “Medusa” ta’ Rowena Grech
-
Zeno Cosini jagħmel kollox nofs qalb. Imur
ix-xogħol nofs qalb, jiżżewweġ nofs qalb, jaqlibhalill-mara nofs qalb.L-uniku suġġett li verament jinteressah huwa hu stess,il-marda tiegħu.It-tabib li kellem qallu biex jikteb dak kollu li għandu xi jgħid; bħall-psikoanalisti ta’ żmienu kellu fidi kważi għamjafil-kliem . Din wara kollox kienetl-innovazzjoni l-kbira ta’ Sigmund Freud. Li jekkil-pazjent jitħalla jitkellem liberament, f’atmosfera ta’ rilassament, jiftaħ qalbu daqslikieku kien ipnotizzat. Imma Cosini, jekk ma jaf xejn, jaf lil-affarijiet mhumiex daqshekk sempliċi. Jissuspetta— “Il-Kuxjenza fit-Truf” ta’ Joe Gatt
-
16 ta’ Ottubru.
X’saħħa fiha splużjoni?X’inhuma l-istejjer madwarha? Kaxxa infernali.Is-sajjieda kienu jistadu għall-bombi li għadhom ma splodewx. Filfla,l-aktar gżira mwarrba ta’ Maltafl-inħawi tal-Qrendi, kienet tintuża għall-prattikatal-isparar tar-rokits, missili u torpidows fi żmienl-Ingliżi . B’dawnil-ħsibijiet bdejt infassal Kaxxa Infernali: Explosions, biċċa xogħoltat-teatru totalmentnon-fiction . Din damet biex tintwera quddiemin-nies sentejn, sa Ġunjutal-2021 , għax kieniż-żmien fejn seħħ dak li ma jitwemminx. Qatt ma ħsibt li kont se nkun maqful ġewwa għal żmien daqshe— “Splużjonijiet #1” ta’ Jimmy Grima