•  

Abeċedarju

  1. Aħdar, aħdar, u aħdar, jien u nongħos fuq il-ferrovija fi triqti lura lejn il-belt. Quddiemi mara fil-ħamsinijiet taħdem il-crosswords minn fuq ktejjeb f’ħoġorha. Xagħarha maħlul mimli ħjut griżi, u wiċċha abjad terra. Ħdejja tfajla tistudja ’l  King Lear u barra jnixxi l-aħdar. Aħdar u aktar aħdar. Għaddejjin ħafna sigar, u għelieqi, u djar weqfin waħidhom fil-wesgħat miftuħa. Mogħdijiet fil-kampanja, ħamrija mxarrba u ċpar fuq l-għoljiet. Bogħod wara bogħod, tul ta’ sema, griż, għal dejjem ta’ dejjem. Xagħrek ukoll ittektket melħ. Il-ġilda xierfa u għajnejk tqal bħaċ-ċomb. Koppja żagħżugħ

    — “Lejl u Nhar” ta’ Miriam Galea

    — “Lejl u Nhar”
    ta’ Miriam Galea

  2. Bħal ħafna nies ta’ madwar il-ġenerazzjoni tiegħi, jien naf it-Taljan mhux partikolarment għax tgħallimtu l-iskola — għalkemm l-iskola tgħallimtu sew — imma għax meta kont tfal l-iktar li konna naraw kien televixin bit-Taljan. Kien hemm ħafna programmi Taljani stess, naturalment, imma kien hemm ukoll ħafna programmi Ingliżi, u speċjalment Amerikani u Ġappuniżi. Din kienet dinja fejn detectives ġo San Francisco, il-korpi tas-salvataġġ fuq ir-ramliet tal-Hawaii u robots twal għaxar sulari f’Tokyo tal-futur kollha kienu jitkellmu bid-djalett ċar u b’vokali miftuħin li s-Sinjorina Luti kien għoġobha tgħ

    — “Il-Kuxjenza fit-Truf” ta’ Joe Gatt

    — “Il-Kuxjenza fit-Truf”
    ta’ Joe Gatt

  3. Ċertament, dawn il-magni tal-qari se jaħjuha l-letteratura. Fl-aħħar ikollna ġgajta fuq ġgajta ta’ qarrejja li anki jekk jitħajru jiktbu huma stess, xorta waħda jifdlilhom il-ħin biex jaqraw il-kitba tagħna. L-ilsna ż-żgħar, li s’issa jkunu gawdew mill-prestiġju tal-kitba artiġġjanali, issa jindunaw li jistgħu jibbenefikaw iktar minn din l-innovazzjoni milli biss joqogħdu jistennew li kulħadd jiggustahom għax żgħar. F’daqqa waħda jkollna miljuni fuq miljuni ta’ qarrejja u l-Malti jkollu sfera kbira daqs tal-Ingliż, l-Ispanjol, l-Għarbi, in-Navajo. Ilsienna issa jkun oċean immens, kożmos sħiħ ta’

    — “Il-Magna tal-Qari” ta’ Joe Gatt

    — “Il-Magna tal-Qari”
    ta’ Joe Gatt

  4. Chaosmose huwa t-titlu tal-ktieb finali ta’ Félix Guattari. Il-kunċett ta’ kaosmożi ħareġ mix-xogħol preċedenti ta’ Guattari, partikolarment mill-kunċett tar-ritournelle tiegħu u ta’ Gilles Deleuze. It-terminu “kaosmożi” jalludi għall-pożizzjoni ta’ awtorità tal-kaos, u l-prospett tal-evoluzzjoni ożmotika tal-kaos innifsu. Il-ħidma fundamentali tal-kaosmożi hija l-interazzjoni bla waqfien bejn ir-respirazzjoni kosmika u r-ritornelli tas-singularità. L-ordni stabbilita — soċjali, politika, ekonomika u sesswali — għandha l-għan li tinforza konkatenazzjoni li twebbes u toħnoq l-oxxillazzjo

    — “Nifs: Kaos u Poeżija #2” ta’ Franco "Bifo" Berardi

    — “Nifs: Kaos u Poeżija #2”
    ta’ Franco "Bifo" Berardi (tr Karl Baldacchino)

  5. Dan il-proċess baqa’ għaddej sal-bidu ta’ dis-sena, meta mbagħad bdejt naħdem mal-pubblikatur fuq il-proċess tal-istrutturar tal-ktieb, l-għażla tal-font tat-test, l-iddisinjar tal-qoxra u l-bqija. L-ewwel darba li rċevejt kampjun bit-test iddisinjat għall-pubblikazzjoni ħassejt ħajta ta’ eċitament. Imma dak il-ħin għaraft ukoll li issa t-test mejjet. Issa l-kliem verament telaq minn idi. Għalkemm dak ir-rikonoxximent iġib miegħu l-biża’, fih ukoll il-libertà. Għax issa nħlist minnu t-test; mhux għax ġie perfett, imma għax s’hemm stajt inwasslu. Għall-qoxra ta’ wara, minflok blurb ġenerali

    — “Dwar sens ta’ ħarifa” ta’ Kurt Borg

    — “Dwar sens ta’ ħarifa”
    ta’ Kurt Borg

  6. Erġajt lura Malta. U ilni ġa sena hawn. Bla ħsieb kienet din, ġita tas-sajf bħal kull sena oħra iżda din id-darba fost affarijiet oħra, kienet aħbar kerha li żammitni hawn. Ejja ngħidu li kien u għadu jagħmel sens li jien, Romeo, ninsab hawn. Sirna nafu li missieri kellu kanċer fl-istonku, ikrah ferm, tal-biża’ waħx. Imnalla kellu l-għasafar biex jedha u lil ommi, li hi l-pilastru tal-familja u mingħajrha ma nagħmlu xejn. Imnalla kellna ftit minn dawn l-għasafar id-dar magħna għax lil ommi ħabbewha wisq, u hi lilhom. Ommi tqala waħda kellha, u ħarġulha tnejn f’daqqa. Ifhem, mhux eżatt hekk l-ist

    — “Qarn (silta)” ta’ Romeo Roxman Gatt

    — “Qarn (silta)”
    ta’ Romeo Roxman Gatt

  7. Fil-bidu tas-seklu 21, il-binja tas-searchlight u l-madwar kienu jintużaw bħala lokal skwottjat għal skopijiet ta’ divertiment notturn, fejn dak li jkun imur meta jagħlaq kważi kullimkien u jibqa’ biss erba’ toqob fejn imur jiġġandar. Nies ftit ikbar minni jiftakru dal-post kemm bħala lok għal parties illegali organizzati ad hoc, kif ukoll bħala post fiss li jibqa’ miftuħ lejl sħiħ, għax ma kien marbut bl-ebda permess. Kien jispiċċa kollox jekk jispiċċa d-diesel għall-generator, jew jiġu l-pulizija. Staqsejt lil diversi individwi li kienu jiġu jiġġerrew fl-inħawi dwar in-natura tal-użu tal-post.

    — “Biex Tara Kif Jgħixu l-Oħ…” ta’ Ryan Falzon

    — “Biex Tara Kif Jgħixu l-Oħrajn”
    ta’ Ryan Falzon

  8. Ġieli jagħti l-każ li, jien u naħseb fuq ktieb li qed naqra, nibda nara f’kotba jew xogħlijiet oħrajn l-istess ħsieb, jew mod ta’ ħsieb mhux wisq ’il  bogħod minnu, tant li nibda nissuspetta li fil-fatt qed jgħidu l-istess ħaġa, li l-kwistjoni qed jarawha mill-istess perspettiva. U allura, x’kumbinazzjoni li qed naqra żewġ jew tliet kotba miktubin fi żminijiet għalkollox differenti li qed jipproponu l-istess ħsieb! L-istess jiġrili jien u nikteb. Nibda nhewden fuq idea li mbagħad nibda naraha f’kull kitba oħra li naqra. Għadni kif qrajt it-traduzzjoni mill-Grieg Antik għall-Malti tal-Frammenti

    — “Il-Lanza, il-Labra, il-Qo…” ta’ Loranne Vella

    — “Il-Lanza, il-Labra, il-Qoffa, l-Azzarin”
    ta’ Loranne Vella

  9. Gilgamex huwa x’aktarx l-uniku persunaġġ mil-letteratura tal-Lvant Nofsani Qadim li huwa magħruf fuq livell popolari. Fil-fatt, ħafna għandhom l-impressjoni li l-Gilgamex huwa l-uniku xogħol letterarju li qatt inkiteb jew li nafu bih mid-dinja tal-Mesopotamja. Ħafna mill-ftit Assirjologi li hawn fid-dinja jersqu lejn l-istudju tal-Mesopotamja minħabba Gilgamex, spiss biex jaqraw il-ġrajjiet tiegħu bl-Akkadi, għax din il-lingwa tħaddan id-djaletti tal-Assirja u l-Babilonja. Ħafna huma dawk li jaħsbu li l-ġrajja nstabet kollha, li għandna llum kull framment li hemm bżonn biex ngħaqqdu t-tifrik fli

    — “Gilgamex, Dak li Ra l-Qiegħ” ta’ Omar N’Shea

    — “Gilgamex, Dak li Ra l-Qiegħ”
    ta’ Omar N’Shea

  10. GĦejejt infittex fl-istess post, ’il  fuq u ’l  isfel, ’l  hemm u ’l  hawn. Bil-basket tqil fuq dahri, inserrep fuq ġewwa u fuq barra tal-passaġġ dejjaq biex ir-roti tal-hand luggage ma jeħlux fil-weraq kbir, kannella, mgħaffeġ fl-għadajjar tax-xita. Dan it-terminal ma nistax naqbad tarf fejnu. Hekk kif inżilt minn fuq tal-linja, fuq il-waqfa ta’ barra l-port, ħassejtni esperta, malajr erġajt sirt kunfidenti mat-toroq ta’ Palermo, minkejja li din hija biss it-tieni darba tiegħi f’din il-belt u l-ewwel darba f’din iż-żona kaotika. Hawn serbut karozzi jistennew biex jitilgħu abbord, qisu bħal meta kul

    — “Għalhekk qed nivvjaġġa bi…” ta’ Kristina Borg

    — “Għalhekk qed nivvjaġġa bil-mod #1”
    ta’ Kristina Borg

  11. Huwa mifhum li Saffo kitbet madwar għaxart elef vers, li fil-Greċja Antika kienu jinqraw billi kienu jinsabu miġburin f’disa’ volumi. Minn dan kollu fadlilna biss 650 vers. Biċċa mhux ħażin minn dawn il-vrus huma frammentati sew, kultant kelma waħda minn linja tiġi segwita minn kelma waħda oħra mill-vers ta’ wara, imbagħad isegwi vers mitluf, jiġifieri linja vojta. Taf tkun frustranti taqra framment li kulma fih huma kelma ’l  hawn u oħra ’l  hemm. Kif suppost naqrawhom? Għalfejn għandna nqisuhom ta’ importanza dawn il-fdalijiet tant li saħansitra jiġu tradotti? U xi tfisser traduzzjoni meta fil-f

    — “Il-Lanza, il-Labra, il-Qo…” ta’ Loranne Vella

    — “Il-Lanza, il-Labra, il-Qoffa, l-Azzarin”
    ta’ Loranne Vella

  12. Ħadd ma jista’ jiċħad li ninsabu f’punt fl-istorja tad-dinja fejn għandna iktar minn kollox. Iktar krudeltajiet, iżda wkoll iktar ġesti ta’ rieda tajba. Iktar problemi finanzjarji, fl-istess ħin li iktar nies qed jistagħnew. Iktar kriżijiet ta’ kull xorta u għamla, ibda mill-ambjent u spiċċa bil-mard. L-istess, it-tagħrif dwar it-tnejn. Iktar ksenofobija u razziżmu, kif ukoll iktar diskorsi ta’ inklużjoni soċjali u ugwaljanza. Primarjament, għandna iktar minn kollox għaliex esposti għal ħafna iktar meta kkumparat ma’ dak li kien qabel jesponina għalih il-ġurnal ta’ kuljum, kemm-il darba kien jin

    — “Politika bla Nifs” ta’ Karl Baldacchino

    — “Politika bla Nifs”
    ta’ Karl Baldacchino

  13. Is-sajf rewwaħ sħana bla nifs madwar it-toroq. Fid-dellijiet qosra tal-bini mifruxin mat-triq, instema’ radju wara bieb itextex il-mużika tas-sittinijiet. Nathalie qabdet id Gabi u bdiet iżżeffinhielha. Kienet għadha kif ġabritha mill-iSkolasajf, u kienu qed jimxu bil-mod lejn id-dar. Nathalie rranġat il-cornrows vjola u ġabrithom sew bil-furfiċetti wara rasha. Kellha nofstanhar leave dakinhar, u b’hekk setgħet tiġbor liż-żgħira hi u tieħu pjaċir taraha tintilef fid-dinja tal-logħob, u tidħol f’din id-dinja hi wkoll. Qalet għall-erwieħ li ma kinitx daqshekk għajjiena bħalma kienet tkun wara ġurn

    — “Ħsieb il-Ħamiema” ta’ Noah Fabri

    — “Ħsieb il-Ħamiema”
    ta’ Noah Fabri

  14. Jekk il-materjalità tas-sit ta’ Bur Mgħeż tkissret u ntradmet, fl-Arkivji Nazzjonali ta’ Malta s-sit insibuh qawwi u f’saħħtu fin-noti, fil-minuti u fil-korrispondenza bejn il-kuratur tal-Mużew, Temi Zammit, is-Suprintendent tax-Xogħlijiet Pubbliċi Lorenzo Gatt, u t-teżorier Joseph Huber rigward l-akkwist tas-sit ta’ Bur Mgħeż mill-Gvern. F’din il-memorja istituzzjonali tal-arkivji, l-identità tas-sit ta’ Bur Mgħeż toħroġ mill-intriċċi li żvolġew wara li Tagliaferro skopra d-difniet ta’ ġo fih u l-parafernalja funebra li feġġet meta skavah. Imxejt fil-qilla tax-xemx ta’ waranofsinhar fl-Isqaq Ta

    — “Bur Mgħeż #2” ta’ Omar N’Shea

    — “Bur Mgħeż #2”
    ta’ Omar N’Shea

  15. Kelli f’moħħi nagħmel daqsxejn ta’ proġett is-sena d-dieħla, ilni ma ntella’ xi ħaġa. Tajjeb, bħalissa hemm il-fondi miftuħin, tista’ tittanta xortik tapplika. Ta’ min ija, għalkemm il-flus mhux kollox, u saru proġetti mill-aqwa kważi bix-xejn. Nippjanaw xi ħaġa malajr? M’għandix aptit illum, pejjipt u qisni sikspenz xaħam ġo karta. U le, noħduha chill u nħażżu xi ħaġa bejnietna. Dawwar ieħor ara. Jien kelli f’moħħi nagħmlu naqra ta’ reċta, play, performance, xi ħaġa hekk. Ija, x’ħa nirreċtaw tgħid? Nirreċtaw Malta. It-titlu: L-effetti tal-ħolma Mu

    — “Reċti tal-Kbar, Parties t…” ta’ Ryan Falzon

    — “Reċti tal-Kbar, Parties tat-Tfal”
    ta’ Ryan Falzon

  16. L-għada li rrekordjajna l-podcast, Aphroconfuso organizza serata ta’ qari, fejn kittieba qraw xogħol li diġà deher fil-ġurnal jew li għadu se jidher. Iltqajna fil-każin tal-Għaqda Mużikali Immakulata Kunċizzjoni fil-Ħamrun. Ħallejt f’idejn l-edituri tal-ġurnal biex jagħżlu silta minn “Ġilda” li xtaquni naqra dakinhar. Għamilt hekk kemm biex nabdika mir-responsabbiltà tal-għażla imma wkoll għax kelli kurżità dwar liema silta kienu se jagħżlu. Għażlu l-parti dwar l-Ingieret, fejn il-leitmotif tal-ġilda jiġi introdott u spjegat. Naħseb li kieku kelli nagħżel silta jien, kważi ċert li kienet

    — “Dwar sens ta’ ħarifa” ta’ Kurt Borg

    — “Dwar sens ta’ ħarifa”
    ta’ Kurt Borg

  17. Meta wasalt fuq is-sit ta’ Bur Mgħeż biex infittex it-traċċi materjali tiegħu, sibt dik li tidher li kienet ir-rovina ta’ kumpless militari kolonjali Ingliż imdawwar u magħluq b’ċint u xbieki tal-ħadid. Fl-1800, Malta saret protettorat tal-Imperu Brittaniku biex tkeċċi lill-Franċiżi u fil-Kungress ta’ Vjenna tal-1814–1815, il-ħakma Brittanika fuq Malta ġiet ikkonfermata mill-ġdid. Malta baqgħet taħt l-influwenza tal-Imperu sal-1964 meta kisbet l-indipendenza tagħha, għalkemm il-preżenza militari Brittanika baqgħet sal-1979. It-tluq tal-apparat kolonjali minn Malta ħalla warajh ħafna postijiet fi

    — “Bur Mgħeż #5” ta’ Omar N’Shea

    — “Bur Mgħeż #5”
    ta’ Omar N’Shea

  18. Niftakruna ħażin. F’waħda mill-isbaħ pjazez tal-Belt Valletta, quddiem il-Bibljoteka, hemm statwa tar-Reġina Vittorja. Din il-pjazza, Pjazza Repubblika, hi aħjar magħrufa bħala Pjazza Reġina. L-istatwa kienet maħduma mill-artist Sqalli Giuseppe Valenti mill-irħam, u turi lir-Reġina bilqiegħda, tħares fuq il-pjazza, liebsa xalla tal-bizzilla. Tpoġġiet hemm fl-1891 sabiex timmarka l-Ġublew tad-Deheb tar-Reġina — waħda minn bosta monumenti li twaqqfu madwar il-kolonji għal din l-okkażjoni. Ħadet post statwa oħra, tal-Gran Mastru De Vilhena, u qabel dik, il-gvernatur Ingliż John Gaspard Le March

    — “Żerriegħa” ta’ Davinia Hamilton

    — “Żerriegħa”
    ta’ Davinia Hamilton

  19. Otman ħallieli biss ismi, isem li għal snin twal f’żgħożiti xtaqt li kien differenti, iktar abjad, inqas jagħti fl-għajn, inqas iżarżar fil-widna. Imbagħad kien hemm kunjomi. Kont naf li l-ortografija tiegħu kienet finzjoni legali, trażliterazzjoni ad hoc ta’ kunjom Għarbi li n-nutar kien qaleb f’verżjoni vagament anglofonika, iżda li l-verżjoni tiegħu bl-Għarbi kienet intilfet fid-dokumenti notarili u li ma kien hemm l-ebda karta li fuqha qatt sibt miktub x’kien eżattament. Kull santissma għodwa, jum wara jum, l-għalliema kienu jistaqsuni kif ngħidu, bħallikieku ġie jżurni Sibaweyhi matul il-le

    — “Es Sidr #1” ta’ Omar N’Shea

    — “Es Sidr #1”
    ta’ Omar N’Shea

  20. Poeżija bl-Ingliż li ktibt hija “Acne & Horny” fuq ktejjeb ċkejken li tathuli ħabiba tiegħi tal-qalb. Djarju qisu veru seta’ kien ta’ Romeo. Warda fl-aħmar imnaqqxa fuq qoxra tal-ġild ħadra. Minflok fuq Ġuljetta qed nikteb fuqi u fuq it-T. Lit-tfajla tiegħi niktbilha poeżiji imma ġeneralment nibgħathomlha email jew niktibhom fuq karta tal-kompjuter. Darba għamiltilha ktieb; ħadt il-ħin fuqu, ma kienx kliem biss. Hi tiktibli veru sabiħ, tikteb sabiħ b’mod ġenerali. Meta tmur lura lejn Barċellona tħallili koċċ ittri ċkejknin imferrxin mad-dar. Taħt l-imħadda, jew fil-wax ta’ xagħri, fil-kexxun

    — “Qarn (silta)” ta’ Romeo Roxman Gatt

    — “Qarn (silta)”
    ta’ Romeo Roxman Gatt

  21. Qatt ma skoprejna x’jiġri li kellna nittardjaw. Dejjem naslu eżatt fil-ħin, naqbżu ’l  barra mill-vann, ngħaddu mill-kanċell il-kbir tal-ħadid, u nitilgħu t-taraġ sparati. Kull ġurnata hi l-istess ġurnata. Inħeġġeġ ’il  ġismi jħaffef, daqslikieku kien annimal apparti minni nnifsi, imma t-toqol tal-basket mimli kotba jillajmani. Kważi niżloq quddiem ir-reception, nisprintja għal ġos-sala tal-assembly, nilheġ, bla nifs. Sister Anthony, deo gratias, għadha mhix hawn. Qalbi tant qed tgħaġġel, qed nara l-istilel iduru bija. Inżomm mal-ħajt biex nieħu n-nifs u niffoka għajnejja fuq il-madum maqsu

    — “Likantropi” ta’ Davinia Hamilton

    — “Likantropi”
    ta’ Davinia Hamilton

  22. Rabja u aggressjoni u wġigħ. Kważi tliet ġimgħat wara l-operazzjoni. Uġigħ mhux bħall-ewwel ġimgħa, imma sidri għadu juġagħni sew. L-irjus tal-bżieżel inqas suwed, u l-Bactroban qed jirnexxili nagħmlu mingħajr ħlewwa ta’ qalb, biki u qrid. Iżda l-kbir kien għadu ġej għax il-kirurgu tani eżerċizzju ġdid x’nagħmel, u dan ferm agħar. Irrid nimmassaġġa l-iscar tissue ta’ madwar sidri. (Fittixt “scar tissue” bil-Malti u sibt li jgħidulha “merk”. Kelma stramba u ġdida għalija. Din veru jużawha n-nies?) Irrid nagħmel dan għal sitt ġimgħat sħaħ sakemm nerġa’ mmur narah. L-uġigħ tiegħi mhux għal dejjem u

    — “Qarn (silta)” ta’ Romeo Roxman Gatt

    — “Qarn (silta)”
    ta’ Romeo Roxman Gatt

  23. Suppost ġieha ġimagħtejn ilu. Forsi qed iħawwad. Hi u żżomm idha u l-manku tat-test ’il  bogħod mill-bqija ta’ ġisimha, biex ma joqtorx il-bewl li inevitabbilment spiċċa ma’ jdejha fuq kuxxtejha, rat linja ħamra tifforma mix-xejn taħt it-tieqa ċkejkna tat-test, imbagħad linja oħra ħdejha. Tgħolli ħuġbejha. Għax avolja kienet qed tistennieha, xorta ħassitha xi ftit sorpriża b’din il-konferma li ġisimha kien għammieli. Tqala minn ħamsa tispiċċa f’korriment, ħafna drabi fl-ewwel trimestru, ftakret lettur tal-ostetrika tgħidilhom. Mhux bix-xorti li għandha hi imma. Minn fejn int?

    — “Sottomissjoni” ta’ Glorianne Micallef

    — “Sottomissjoni”
    ta’ Glorianne Micallef

  24. Taf min hu Ali la Pointe? Ovvja li naf min hu Ali la Pointe, min jaf kemm smajt eloġji dwaru minn mindu kont fini daqs nitfa. Eloġji xi ftit ġustifikati, ngħiduha kif inhi, ir-raġel kellu l-bajd skużi l-espressjoni, imma fl-aħħar mill-aħħar jibqa’ l-fatt li kien injurant u illitterat u kriminal. Il-vjolenza qatt ma ssolvi xejn. Naħseb iktar il-Franċiżi kienu vjolenti. Imma l-vjolenza trid tiġġilidha bil-vjolenza, ma taħsibx? Il-Franċiżi mhumiex xi nies vjolenti, le? U jien naf x’jien ngħid, għax magħhom ngħix u naħdem. Kif taf b’Ali la Pointe? Minn dak il-film antik.

    — “Sottomissjoni” ta’ Glorianne Micallef

    — “Sottomissjoni”
    ta’ Glorianne Micallef

  25. Vera ħarset lejn oħtha fil-mera. Lejn it-tikmix li kien jikxef il-fatt li kienet avvanzata fiż-żmien imma fl-istess ħin jaħbi l-età preċiża tagħha. X’aktarx li kellha fuq it-tmenin sena sew, forsi saħansitra fuq id-disgħin. Għajnejha kienu għadhom jaħdmu tajjeb, bħas-sensi l-oħra tagħha. Iffukat fuq punt partikolari fil-ġenb ta’ wiċċha. Għal xi raġuni, waqt li qed timraħ f’dak id-deżert ta’ wiċċha, iż-żona b’dawk l-għoljiet u l-widien mimlijin għerien mudlama u sigrieti affaxxinatha iktar minn bnadi oħra. Poġġiet żewġt iswaba’ hemm u mellset il-ġilda bi ħlewwa liema bħalha. Imbagħad ġebbditha ft

    — “Qamar Aħmar” ta’ Simon Bartolo

    — “Qamar Aħmar”
    ta’ Simon Bartolo

  26. Waqt żmien il-Covid rajt id-dokumentarju fuq TVM News dwar Filfla, u dan kien mument li fetaħli l-bibien beraħ. Minn naqra ta’ għajdut, storja, leġġenda tan-nies ta’ wara l-mina bdew jispuntaw friegħi ġodda. Id-dokumenti u l-mapep li juri Joe Sultana flimkien mal-memorji tiegħu qanqluni biex nipprova ngħaqqad u nilgħab b’dawn l-elementi fil-performance. Bdejt bil-prattika militari għax jien qatt ma kien għaddieli minn rasi li dak il-blat imġarraf madwar Filfla mhuwiex xogħol iż-żmien u t-tħabbit tal-mewġ imma xogħol il-bniedem. It-tifrik ta’ Filfla matul iż-żminijiet huwa diżastru teknoloġ

    — “Splużjonijiet #1” ta’ Jimmy Grima

    — “Splużjonijiet #1”
    ta’ Jimmy Grima

  27. X’inhi l-poeżija? Il-​bnedmin għala jiftiehmu poetikament bil-​kliem, il-​ħsejjes, u s-​sinjali viżwali? Għaliex niżżerżqu lil hinn mil-livell konvenzjonali tas-semjożi? Għaliex inħollu s-sinjali mill-qafas ta’ skambju stabbilit tagħhom? Hölderlin jikteb, “Miżgħud bil-mertu, iżda poetikament / Il-bniedem jgħammar fuq din l-art.” L-att poetiku qiegħed hawn kuntrarju għal dak li l-bniedem “jistħoqqlu”, jimmerita. X’inhu l-mertu? Naħseb li l-mertu huwa l-kwalità ta’ li int tkun denju, li jistħoqqlok tifħir jew premju, il-kwalità li tkun tlaħħaq mal-valuri (konvenzjonali) ta’ individwi f’xenar

    — “Nifs: Kaos u Poeżija #1” ta’ Franco "Bifo" Berardi

    — “Nifs: Kaos u Poeżija #1”
    ta’ Franco "Bifo" Berardi (tr Karl Baldacchino)

  28. Żgur li ismi familjari. Żgur li smajt bosta stejjer fuqi. Iżda żgur qatt ma smajt dak li ġara bejni u bejn Persew. Nitolbok, iskot ftit u isma’ l-istorja tiegħi qabel nissarraf f’elf framment ta’ miti oħra… Mela darba, ħmistax-il sena ilu, meta kont għadni tifla, kont ngħix mal-ġenituri tiegħi, Foriku u Keto, fuq gżira serena mdawra b’baħar blu jwerżaq. Id-dar kienet ċkejkna, bi tlett ikmamar kollox; il-kċina, il-kamra tal-bżonnijet tagħna u l-kamra fejn konna norqdu jien u ħuti l-oħra. Għalkemm bejni u bejn ħuti l-kbar ftit snin biss kienu jifirduna — qabża ta’ sentejn kull wieħed — l-ikbar d

    — “Medusa” ta’ Rowena Grech

    — “Medusa”
    ta’ Rowena Grech

  29. Zeno Cosini jagħmel kollox nofs qalb. Imur ix-xogħol nofs qalb, jiżżewweġ nofs qalb, jaqlibha lill-mara nofs qalb. L-uniku suġġett li verament jinteressah huwa hu stess, il-marda tiegħu. It-tabib li kellem qallu biex jikteb dak kollu li għandu xi jgħid; bħall-psikoanalisti ta’ żmienu kellu fidi kważi għamja fil-kliem. Din wara kollox kienet l-innovazzjoni l-kbira ta’ Sigmund Freud. Li jekk il-pazjent jitħalla jitkellem liberament, f’atmosfera ta’ rilassament, jiftaħ qalbu daqslikieku kien ipnotizzat. Imma Cosini, jekk ma jaf xejn, jaf li l-affarijiet mhumiex daqshekk sempliċi. Jissuspetta

    — “Il-Kuxjenza fit-Truf” ta’ Joe Gatt

    — “Il-Kuxjenza fit-Truf”
    ta’ Joe Gatt

  30. 16 ta’ Ottubru. X’saħħa fiha splużjoni? X’inhuma l-istejjer madwarha? Kaxxa infernali. Is-sajjieda kienu jistadu għall-bombi li għadhom ma splodewx. Filfla, l-aktar gżira mwarrba ta’ Malta fl-inħawi tal-Qrendi, kienet tintuża għall-prattika tal-isparar tar-rokits, missili u torpidows fi żmien l-Ingliżi. B’dawn il-ħsibijiet bdejt infassal Kaxxa Infernali: Explosions, biċċa xogħol tat-teatru totalment non-fiction. Din damet biex tintwera quddiem in-nies sentejn, sa Ġunju tal-2021, għax kien iż-żmien fejn seħħ dak li ma jitwemminx. Qatt ma ħsibt li kont se nkun maqful ġewwa għal żmien daqshe

    — “Splużjonijiet #1” ta’ Jimmy Grima

    — “Splużjonijiet #1”
    ta’ Jimmy Grima

Dekorazzjoni art-nouveau