Abeċedarju

Allura hemm xi risposta xierqa għal dan il-kjass ta’ Baby Reindeer? Kif nistgħu ninħelsu mill-binarju tal-ħtija u l-innoċenza li n-neoliberaliżmu jisfrutta b’mod tant effettiv? Fil-pajsaġġ neoliberali, kif jargumenta Berardi, is-soċjetà m’għadhiex tirrikonoxxi kategoriji bħal ħaddiema u kapitalisti jew sfruttaturi u sfruttati. Minflok, nibqgħu b’dikotomija brutali ta’ “rebbieħa” u “telliefa”, iffurmata mill-kunċett ta’ għażla naturali. Din il-filosofija, adattata għall-kompetizzjoni fis-suq, infiltrat kull relazzjoni soċjali, billi tiddikjara li jekk int b’saħħtek u intelliġenti, tirnex

— “Ilkoll Parti mill-Istaġun…” ta’ Davinia Hamilton

— “Ilkoll Parti mill-Istaġun li Jmiss”
ta’ Davinia Hamilton
Bħalma żgur skoprew ħafna qabli, meta tkun qed tittraduċi mit-Taljan, il-Malti li qed taħdem bih ma tħossux uniformi. Fih ħafna li hu lixx u duttili, imma fih ukoll l-għoqiedi u l-ingroppi. Fil-Malti hemm ħafna Taljan li jgħaddi mingħajr ma tagħti kasu; imbagħad hemm it-Taljan tal-avukati. Filli tiskrupla għax tħossok m’int qed tagħmel xejn ħlief tbiddel ftit l-ortografija — “jien navvanza t-tali ipoteżi biex nispjega d-debbolezza ġovanili tiegħi, imma mingħajr konvinzjoni deċiża” — filli ttik rasek għax tinduna li qed tinstema’ iktar Taljan mit-test oriġinali. It-Taljan ta’ Svevo forsi mhux e

— “Il-Kuxjenza fit-Truf” ta’ Joe Gatt

— “Il-Kuxjenza fit-Truf”
ta’ Joe Gatt
Ċertament, dawn il-magni tal-qari se jaħjuha l-letteratura. Fl-aħħar ikollna ġgajta fuq ġgajta ta’ qarrejja li anki jekk jitħajru jiktbu huma stess, xorta waħda jifdlilhom il-ħin biex jaqraw il-kitba tagħna. L-ilsna ż-żgħar, li s’issa jkunu gawdew mill-prestiġju tal-kitba artiġġjanali, issa jindunaw li jistgħu jibbenefikaw iktar minn din l-innovazzjoni milli biss joqogħdu jistennew li kulħadd jiggustahom għax żgħar. F’daqqa waħda jkollna miljuni fuq miljuni ta’ qarrejja u l-Malti jkollu sfera kbira daqs tal-Ingliż, l-Ispanjol, l-Għarbi, in-Navajo. Ilsienna issa jkun oċean immens, kożmos sħiħ ta’

— “Il-Magna tal-Qari” ta’ Joe Gatt

— “Il-Magna tal-Qari”
ta’ Joe Gatt
Chaosmose huwa t-titlu tal-ktieb finali ta’ Félix Guattari. Il-kunċett ta’ kaosmożi ħareġ mix-xogħol preċedenti ta’ Guattari, partikolarment mill-kunċett tar-ritournelle tiegħu u ta’ Gilles Deleuze. It-terminu “kaosmożi” jalludi għall-pożizzjoni ta’ awtorità tal-kaos, u l-prospett tal-evoluzzjoni ożmotika tal-kaos innifsu. Il-ħidma fundamentali tal-kaosmożi hija l-interazzjoni bla waqfien bejn ir-respirazzjoni kosmika u r-ritornelli tas-singularità. L-ordni stabbilita — soċjali, politika, ekonomika u sesswali — għandha l-għan li tinforza konkatenazzjoni li twebbes u toħnoq l-oxxillazzjo

— “Nifs: Kaos u Poeżija #2” ta’ Franco "Bifo" Berardi

— “Nifs: Kaos u Poeżija”
ta’ Franco "Bifo" Berardi (tr Karl Baldacchino)
Dan il-vjaġġ jifforma parti minn fażi ta’ riċerka u esplorazzjoni f’kuntest iktar wiesa’ tal-proġett tiegħi You Are What You Buy, li issa ilu għaddej għaxar snin u nixtieq nifhem fejn sejjer, fejn jista’ jmur, jekk forsi wasalx fit-tmiem tiegħu, jew hux qiegħed f’xi fażi ta’ transizzjoni, ta’ bidla. Ħadt il-fondi tal-Kunsill Malti għall-Arti għal sena sabbatika, li sabbatika mhi xejn. Il-fażi reċenti tal-proġett u dik kurrenti qed iħarsu lejn it-tibdil tal-klima, lejn il-politika tal-ikel fil-kuntest tal-gżira li ngħixu fuqha, u lejn kif nistgħu nipprattikaw forom diversi tal-ekonomija.

— “Għalhekk Qed Nivvjaġġa bi…” ta’ Kristina Borg

— “Għalhekk Qed Nivvjaġġa bil-Mod”
ta’ Kristina Borg
Erġajt lura Malta. U ilni ġa sena hawn. Bla ħsieb kienet din, ġita tas-sajf bħal kull sena oħra iżda din id-darba fost affarijiet oħra, kienet aħbar kerha li żammitni hawn. Ejja ngħidu li kien u għadu jagħmel sens li jien, Romeo, ninsab hawn. Sirna nafu li missieri kellu kanċer fl-istonku, ikrah ferm, tal-biża’ waħx. Imnalla kellu l-għasafar biex jedha u lil ommi, li hi l-pilastru tal-familja u mingħajrha ma nagħmlu xejn. Imnalla kellna ftit minn dawn l-għasafar id-dar magħna għax lil ommi ħabbewha wisq, u hi lilhom. Ommi tqala waħda kellha, u ħarġulha tnejn f’daqqa. Ifhem, mhux eżatt hekk l-ist

— “Qarn (silta)” ta’ Romeo Roxman Gatt

— “Qarn (silta)”
ta’ Romeo Roxman Gatt
Fuq l-internet, mijiet ta’ eluf ta’ nies qed jistokjaw mara. Qegħdin f’April tal-2024, u kuljum eluf oħra jingħaqdu f’dil-kampanja ta’ moħqrija: itellgħu r-ritratti ta’ dil-mara fuq il-feeds tagħhom, iħallu kummenti niggieża fuq il-posts tagħha — “It’s called Karma, bitch!” — jitteggjaw lil sħabhom, jinkoraġġuhom jingħaqdu magħhom. Dil-mara, iktar ma jmur, iktar tidher mitlufa. Ittella’ għexieren ta’ posts kuljum b’risposta għal li qed jiġri. Imma d-disperazzjoni li turi hija bħal xprun għal din il-marmalja diġitali. L-attur Richard Gadd jagħmilha ta’ Donny Dunn, il-protagonist fis-serje telev

— “Ilkoll Parti mill-Istaġun…” ta’ Davinia Hamilton

— “Ilkoll Parti mill-Istaġun li Jmiss”
ta’ Davinia Hamilton
Ġieli jagħti l-każ li, jien u naħseb fuq ktieb li qed naqra, nibda nara f’kotba jew xogħlijiet oħrajn l-istess ħsieb, jew mod ta’ ħsieb mhux wisq ’il bogħod minnu, tant li nibda nissuspetta li fil-fatt qed jgħidu l-istess ħaġa, li l-kwistjoni qed jarawha mill-istess perspettiva. U allura, x’kumbinazzjoni li qed naqra żewġ jew tliet kotba miktubin fi żminijiet għalkollox differenti li qed jipproponu l-istess ħsieb! L-istess jiġrili jien u nikteb. Nibda nhewden fuq idea li mbagħad nibda naraha f’kull kitba oħra li naqra. Għadni kif qrajt it-traduzzjoni mill-Grieg Antik għall-Malti tal-Frammenti

— “Il-Lanza, il-Labra, il-Qo…” ta’ Loranne Vella

— “Il-Lanza, il-Labra, il-Qoffa, l-Azzarin”
ta’ Loranne Vella
Godwin jgħidli li kien jasal Tripli bl-ajruplan. Norqod hemm, u mbagħad filgħodu naqbad ajruplan ieħor u mmur on site. Ajruplan chopper. Kien hemm għelieqi taż-żejt li kellhom djar tal-ġebel, jorqdu tnejn f’kamra waħda. F’dawn kien ikollok il-mess hall u l-klinika. U mbagħad, qabel ma nqala’ l-inkwiet bejn l-Amerikani u l-Libjani, kien hemm dawk li kienu jgħidulhom commuters, jaħdmu ġimagħtejn hemm u ġimagħtejn Tripli. U int semmejtli post, kien hemm post, Giorginpopoli, fejn joqogħdu l-Amerikani u l-expats. Kien speċi ta’ villaġġ, bħal Santa Marija l-Mellieħa. U ma konniex noqogħdu dejjem m

— “Es Sidr #4” ta’ Omar N’Shea

— “Es Sidr”
ta’ Omar N’Shea
GĦamilt l-ewwel snin tat-tmeninijiet Manhattan. Kien l-iktar żmien eċitanti. Jien mort hemm bħala kittieb għal rivista tal-mużika bbażata Milan. Kont qed nikteb dwar ix-xena postpunk No Wave ta’ New York, u dwar l-arti tat-triq, il-graffiti ta’ Keith Haring, u Rammellzee u Basquiat. Fl-1977 il-belt ta’ New York kienet iddikjarat falliment finanzjarju, u bosta investituri industrijali kienu mbagħad ħarbu lejn bliet iktar b’saħħithom finanzjarjament. Meta wasalt New York, id-deterjorazzjoni urbana tagħha kienet impressjonanti: meded wesgħin tal-belt kienu jidhru qishom ċimiterji mitluqa, mim

— “Nifs: Kaos u Poeżija #6” ta’ Franco "Bifo" Berardi

— “Nifs: Kaos u Poeżija”
ta’ Franco "Bifo" Berardi (tr Karl Baldacchino)
Hawn m’hawnx xemx. Is-sema abjad bħall-għadam. Ħares ’l hawn. Baħħ, m’hawnx ruħ. Ir-riħ ivenven u l-weraq jinxef. Fejn mar il-gawwi, jittajjar fuq truf l-art? Jitbaskat fin-nirien ta’ nżul ix-xemx. Tar lejn artijiet imbiegħda malli nġema’ s-sħab. Fejn qed tistaħba x-xemx tisreġ, fejn mar id-dawl? Ħares lejja. Wiċċi kulur it-terra, donni rajt fatat. U ara għajnejja, mhux qed tarahom neżlin ġol-ħofra, imdawrin swidija? Għażiż tiegħi, ġieli ħarist lejn sema ikħal, u ftit ftit rajtu jiddallam u jissaħħab, imbagħad jiswied? Ftit wara jinfetħu bwieb is-sema u fil-pr

— “Lejl u Nhar” ta’ Miriam Galea

— “Lejl u Nhar”
ta’ Miriam Galea
Ħadd ma jista’ jiċħad li ninsabu f’punt fl-istorja tad-dinja fejn għandna iktar minn kollox. Iktar krudeltajiet, iżda wkoll iktar ġesti ta’ rieda tajba. Iktar problemi finanzjarji, fl-istess ħin li iktar nies qed jistagħnew. Iktar kriżijiet ta’ kull xorta u għamla, ibda mill-ambjent u spiċċa bil-mard. L-istess, it-tagħrif dwar it-tnejn. Iktar ksenofobija u razziżmu, kif ukoll iktar diskorsi ta’ inklużjoni soċjali u ugwaljanza. Primarjament, għandna iktar minn kollox għaliex esposti għal ħafna iktar meta kkumparat ma’ dak li kien qabel jesponina għalih il-ġurnal ta’ kuljum, kemm-il darba kien jin

— “Politika bla Nifs” ta’ Karl Baldacchino

— “Politika bla Nifs”
ta’ Karl Baldacchino
Il-ħufar, bil-kontra tal-qoħob, ġeneralment ma jinvolvi l-ebda ħlas jew tranżazzjoni finanzjarja; għall-kuntrarju, huwa ekonomija soċjali u sesswali bbażata fuq politika demokratika tal-esplorazzjoni tad-desiderju u erotiżmu antikapitalista. Din il-politika laqgħet ukoll irgiel li, għal raġunijiet oltre l-orjentazzjoni tagħhom, fittxew l-espressjoni sesswali, jew l-iżvog intimu, ma’ rġiel oħra f’kuntest fejn tħoss li jista’ jkollok opportunitajiet aktar mifruxa. Il-ħufar ma kienx riżervat biss għal min kien omosesswali, bisesswali, jew bikurjuż, iżda wkoll għal dawk li kellhom fetiċċi — speċjalmen

— “Bil-Moħbi fil-Beraħ” ta’ Omar N’Shea

— “Bil-Moħbi fil-Beraħ”
ta’ Omar N’Shea
Jgħidu li kull relazzjoni fiha t-tlugħ u l-inżul tagħha, u din ta’ bejn dawn it-tnejn l-istess. Ma jinteraġixxux wisq ma’ xulxin, u din tgħin biex ir-relazzjoni jew konoxxenza ma tiqrasx daqstant malajr. Imma peress li hu jgħix ġo fiha, anki meta jagħmlu iktar minn jum ma jarawx u ma jkellmux lil xulxin, diffiċli biex ma taħsibx dwar, aħseb u ara tinsa, l-eżistenza tiegħu. Il-ħsejjes l-iktar li jagħtuha f’għajnha lilha. Issa daħħal radju, wasallu f’waħda mill-kaxxi li saret tistenna li ssib wara l-bieb ta’ kuljum. Iżommu mixgħul tista’ tgħid il-ħin kollu, u għalkemm bilkemm jinstema’, f’mu

— “L-Għoxx Mera tar-Ruħ” ta’ Glorianne Micallef

— “L-Għoxx Mera tar-Ruħ”
ta’ Glorianne Micallef
Kien iħobbha lil Milla tiegħu bi mħabba li tistordik u b’passjoni ikbar minnha; kien iħobbha kull lejl u ftit drabi matul il-jiem; kien iħobbha inkredibbilment, u f’postijiet daqstant inkredibbli li assolutament ma kinux xierqa għal dak l-iskop, mhux biss għaċ-ċittadini Sovjetiċi iżda għal kull persuna rispettabbli b’passaport; ħabbha taħt il-monument tal-Mexxej il-Kbir, f’karozzi tal-passiġieri tad-ditta ноль-шесть2, fil-lifts u anki fl-għases tal-pulizija, fejn spiss kienu jsibu rwieħhom minħabba l-passjoni miġnuna tagħhom; ħabbha meta reġgħu lura d-dar, mal-ħitan tal-appartament b’żewġt ikmam

— “Shaft taż-Żibel (silta)” ta’ Iva Pezuashvili

— “Shaft taż-Żibel (silta)”
ta’ Iva Pezuashvili (tr Joe Gatt)
L-għada li rrekordjajna l-podcast, Aphroconfuso organizza serata ta’ qari, fejn kittieba qraw xogħol li diġà deher fil-ġurnal jew li għadu se jidher. Iltqajna fil-każin tal-Għaqda Mużikali Immakulata Kunċizzjoni fil-Ħamrun. Ħallejt f’idejn l-edituri tal-ġurnal biex jagħżlu silta minn “Ġilda” li xtaquni naqra dakinhar. Għamilt hekk kemm biex nabdika mir-responsabbiltà tal-għażla imma wkoll għax kelli kurżità dwar liema silta kienu se jagħżlu. Għażlu l-parti dwar l-Ingieret, fejn il-leitmotif tal-ġilda jiġi introdott u spjegat. Naħseb li kieku kelli nagħżel silta jien, kważi ċert li kienet

— “Dwar sens ta’ ħarifa” ta’ Kurt Borg

— “Dwar sens ta’ ħarifa”
ta’ Kurt Borg
Minn wara l-ħġieġ nadif tat-twieqi, minn wara l-purtelli magħluqin, minn wara l-purtieri miġmugħin, minn wara l-antiporti u l-bibien sokkjużi, minn wara għajnejn imbexxqin u nifsijiet bla waqfien, minn wara t-tentakli taż-żmien, u l-biża’ tar-reliġjożità, minn wara t-toqol ta’ ħajjiet mimlijin tbatija u t-toqol tax-xogħol, minn wara snin sħaħ ta’ għerf u injoranza, minn fuq pulptu mċappas bl-ipokrizija, minn fuq il-bjut u l-gallarijiet, minn wara l-ġuħ u l-għira tax-xjuħija — kollha kienu qed iħarsu lejh. In-nies tar-raħal mimlijin kurżità, mimlijin eċitament li wasal żagħżugħ fosthom, daħal għand

— “Qamar Aħmar” ta’ Simon Bartolo

— “Qamar Aħmar”
ta’ Simon Bartolo
Nixon kien wiegħed lil Mintoff li ġaladarba Malta u l-Ingilterra jiffirmaw ftehim għal seba’ snin, l-Amerka kienet se tagħmel ħlas wieħed biss, ta’ darba, forsi biex jikkonsla lil Mintoff, forsi biex irażżnu ftit, jew forsi biex ma jibqax jersaq daqshekk viċin ta’ Gaddafi. Il-ftehim mal-Ingilterra ġie ffirmat fis-26 ta’ Marzu 1972 u Kissinger kien bagħat Malta delegazzjoni ta’ esperti ekonomiċi biex jagħmlu studju fuq il-qagħda tal-pajjiż; b’hekk l-Amerka tkun tista’ tagħmel kalkolu tas-somma li kellha tagħti lil Mintoff skont il-bżonnijiet li kien hawn. Imma sat-12 ta’ Lulju Mintoff kien għadu

— “Es Sidr #2” ta’ Omar N’Shea

— “Es Sidr”
ta’ Omar N’Shea
Otman wasal Malta fis-17 ta’ Diċembru 1972, tliet snin wara li kienu ltaqgħu għall-ewwel darba. Hawnhekk ikolli ndur għal arkivju ieħor biex nipprova nsir naf kif qattgħu l-ħin tagħhom f’dak ix-xahar. Bdejt infittex fil-file Dex biex nara nsibx xi noti. Sibt envelopp b’xi karti rqaq, kważi trasparenti, karta ħarir li bħalha kien ikun hemm fl-albums tar-ritratti bejn paġna u oħra. Fuqhom kien qed jgħallimha tikteb bl-Għarbi: hi tniżżel il-kelma bl-Ingliż fuq ix-xellug u fuq il-lemin hu jikteb l-ekwivalenti bl-Għarbi korsiv. Nibda ninduna li għallimha tikteb u għalhekk għandha l-kitba tixbah sew l

— “Es Sidr #3” ta’ Omar N’Shea

— “Es Sidr”
ta’ Omar N’Shea
Partikolarment niftakar ċar BMW E30, griż kulur il-ġurdien, trid seba’ għajnejn biex tarah, b’TOP GUN miktuba daqs nofs il-windscreen, viċin fejn kont noqgħod. Riċentament dan il-mudell partikolari reġa’ sar imfittex ħafna, u l-prezzijiet tiegħu sparaw fl-aħħar snin. Dan meta wieħed iqis li għal nofs id-disgħinijiet, meta l-ewwel verżjoni ta’ dan il-mudell kellha madwar ħmistax-il sena, kienet moda li l-magna oriġinali tinbidel ma’ dawk il-magni mill-Ġappun, u ħafna E30, li kellhom il-body tqil u l-bżonn ta’ magna tiġbed biex jimxu, spiċċaw bit-Toyota u bl-Isuzu diesel, jekk mhux ukoll b’gearbox

— “Inkejja #1” ta’ Ryan Falzon

— “Inkejja”
ta’ Ryan Falzon
Quddiem il-cappuccino ta’ filgħodu niffissa fuq sħaba li bħali qed tivvjaġġa waħedha. Xena blu ta’ sema u baħar, bi sħaba waħda u mingħajr pajsaġġ. Niftakar fil-pajsaġġ kollu li rajt jinbidel minn wara t-tieqa tal-ferrovija minn London Paddington għal Plymouth. Wesgħat ħodor, ittikkjati bin-nagħaġ bojod jirgħu, jinbidlu f’medda sħiħa griża tirrifletti s-sħab hekk kif il-ferrovija tiżbokka barra l-mina u tibda miexja fix-xifer, issegwi l-ilma waqt li l-marea toħroġ dejjem aktar ’il barra u tħalli d-dgħajjes l-art. Il-mina kienet punt ċar ta’ tranżizzjoni — tislima lill-pajsaġġ li konna ħallejna war

— “Għalhekk Qed Nivvjaġġa bi…” ta’ Kristina Borg

— “Għalhekk Qed Nivvjaġġa bil-Mod”
ta’ Kristina Borg
Retour à Reims jiddokumenta l-kollass tal-politika tal-massa, billi jsegwi moviment orbitali mill-partit għall-privatizzazzjoni fis-snin tmenin u disgħin, flimkien mal-eklissi gradwali tad-dinjiet soċjali li kienu abitaw il-ġenituri ta’ Eribon. Iżda diġà fis-snin disgħin it-teorija politika kienet fasslet fiżjonomija tal-era l-ġdida postpolitika — waħda li identifikat fatturi ewlenin għar-rimpjazzament tagħha stess. Għax-xjenzat politiku Brittaniku Colin Crouch, iż-żmien tal-postpolitika kien ikkaratterizzat minn paradoss. Kif jikteb fil-bidu ta’ Post-Democracy (2004), fil-mill

— “Kollox Iperpolitiku” ta’ Anton Jäger

— “Kollox Iperpolitiku”
ta’ Anton Jäger (tr Karl Baldacchino)
Semmejt dik il-ħabiba li tibgħatli l-poeżiji, sekonda ilu: Jasmine Bajada, poeta żagħżugħa Għawdxija li diġà ppubblikat xogħol akkademiku u poeżiji apparti dawk f’ilsien selvaġġ. Ma kont naf kważi xejn dwarha: għal żmien twil kienet għalija isem bla wiċċ, għax kienet ippubblikat xogħolha f’ġurnal akkademiku li kont immexxi fil-passat. Imbagħad bdejna naqsmu l-poeżiji (xi tliet jew erba’ snin wara) u, malli qrajthom, peress li għoġbuni sew, kelli għall-inqas insir nafha ftit: sibtha bniedma tħobb il-bankijiet taħt is-saġar u li tilqa’ lil dak li jkun bi tbissima fiduċjuża.

— “Persjani” ta’ Aaron Aquilina

— “Persjani”
ta’ Aaron Aquilina
Tasal id-dar, tinża’ l-ġlekk, u tidħol fil-kamra tal-banju, tinża’ l-qalziet, attenta li ma titniggiżx bil-labra tas-sarwan, tinża’ l-qalziet ta’ taħt ftit imdennes, kieku tarah ommha tagħtiha puplesija, taqbad il-mera li tkabbar, dik li kultant tuża biex tnittef ħuġbejha u s-suf li jisponta minn geddumha qisu nesa li hi, fil-fatt, mara, tpoġġi mal-art fuq it-tapit, sormha barra, riġlejha milwijin, bil-mera bejn saqajha tipponta lejn għoxxha. Suf. Ħafna suf. U riħa t’għaraq, bewl u miżża wara ġurnata maqful ġo qalziet xpakkat tal-polyester. Imbagħad ferrqet ftit is-suf, biex jidhru l-faldi

— “L-Għoxx Mera tar-Ruħ” ta’ Glorianne Micallef

— “L-Għoxx Mera tar-Ruħ”
ta’ Glorianne Micallef
Viżibbilment, it-terren tal-postpolitika kien jikkondividi ħafna karatteristiċi ewlenin mal-iperpolitika li fl-aħħar waslet biex ħaditilha postha — id-dimobilizzazzjoni u d-dgħufija tas-soċjetà ċivili, it-tqaċċit mill-għeruq tal-partiti, iż-żieda fl-iżolament tal-istat mill-pressjoni popolari. Iżda n-novità dejjem tippresupponi kuntrast — għax ma nżommux terminu iktar familjari? Fis-snin ta’ wara l-kollass finanzjarju tal-2008, beda jinħall b’mod konsistenti ż-żmien is-silġ tal-politika li ġie wara l-kollass tal-Ħajt ta’ Berlin. Tul il-Punent kollu — minn Occupy Wall Street fl-Istati Uniti sa 1

— “Kollox Iperpolitiku” ta’ Anton Jäger

— “Kollox Iperpolitiku”
ta’ Anton Jäger (tr Karl Baldacchino)
Waqt żmien il-Covid rajt id-dokumentarju fuq TVM News dwar Filfla, u dan kien mument li fetaħli l-bibien beraħ. Minn naqra ta’ għajdut, storja, leġġenda tan-nies ta’ wara l-mina bdew jispuntaw friegħi ġodda. Id-dokumenti u l-mapep li juri Joe Sultana flimkien mal-memorji tiegħu qanqluni biex nipprova ngħaqqad u nilgħab b’dawn l-elementi fil-performance. Bdejt bil-prattika militari għax jien qatt ma kien għaddieli minn rasi li dak il-blat imġarraf madwar Filfla mhuwiex xogħol iż-żmien u t-tħabbit tal-mewġ imma xogħol il-bniedem. It-tifrik ta’ Filfla matul iż-żminijiet huwa diżastru teknoloġ

— “Splużjonijiet #1” ta’ Jimmy Grima

— “Splużjonijiet”
ta’ Jimmy Grima
Xħin Nathalie fetħet, xammet ir-riħa qawwija ta’ njam għadu ġdid li kienet qed tilqagħha dan l-aħħar kull darba li tasal lura d-dar. Kienu għadhom kif xtraw żewġ gwardarobbi ġodda fil-kmamar tas-sodda; li kellhom qabel, magħmulin mill-injam tal-balsa llustrat biex jixbah ’il-kewba, kienu bdew iżommu l-umdità, u ħwejjiġhom bdew jintnu eżatt wara li jkunu għadhom kif ħasluhom. Ħadet ir-ruħ li fl-aħħar kienu solvewha l-problema, imma l-ispiża tal-gwardarobbi l-ġodda, u tal-ħasil żejjed fl-aħħar ftit xhur, kienet għafsithom mhux ħażin fil-flus. F’mumenti bħal dawn kienet tinduna li anki żewġ pagi fu

— “Ħsieb il-Ħamiema” ta’ Noah Fabri

— “Ħsieb il-Ħamiema”
ta’ Noah Fabri
Żgur li ismi familjari. Żgur li smajt bosta stejjer fuqi. Iżda żgur qatt ma smajt dak li ġara bejni u bejn Persew. Nitolbok, iskot ftit u isma’ l-istorja tiegħi qabel nissarraf f’elf framment ta’ miti oħra… Mela darba, ħmistax-il sena ilu, meta kont għadni tifla, kont ngħix mal-ġenituri tiegħi, Foriku u Keto, fuq gżira serena mdawra b’baħar blu jwerżaq. Id-dar kienet ċkejkna, bi tlett ikmamar kollox; il-kċina, il-kamra tal-bżonnijet tagħna u l-kamra fejn konna norqdu jien u ħuti l-oħra. Għalkemm bejni u bejn ħuti l-kbar ftit snin biss kienu jifirduna — qabża ta’ sentejn kull wieħed — l-ikbar d

— “Medusa” ta’ Rowena Grech

— “Medusa”
ta’ Rowena Grech
Zhukovka hija belt żgħira fir-Russja. Issa bilkemm jista’ jsibha xi ħadd fuq mappa, lanqas nerd tal-kartografija, jew xi ħadd bil-Masters fil-Ġeografija, lanqas xi “Russu professjonali” ta’ grad għoli. Imma darba — qabel Gorbachev waqa’ fil-ġenn tal-Perestroika, u kkundanna ’l-poplu Sovjetiku jsofri minn dijarrea ta’ ħelsien — proprju din Zhukova kienet il-manifattur tar-roti famużi, li kienu l-ħolma ta’ kull ġuvnott u Pijunier Żgħir. Dawk ir-roti tal-ġenerazzjoni l-ġdida, Десна-два, kellhom roti żgħar imma jservu, frame jintewa, u prezz għoli żżejjed mgħolli jerġa’ iktar minn dawk il mingħula tal-b

— “Shaft taż-Żibel (silta)” ta’ Iva Pezuashvili

— “Shaft taż-Żibel (silta)”
ta’ Iva Pezuashvili (tr Joe Gatt)
16 ta’ Ottubru. X’saħħa fiha splużjoni? X’inhuma l-istejjer madwarha? Kaxxa infernali. Is-sajjieda kienu jistadu għall-bombi li għadhom ma splodewx. Filfla, l-aktar gżira mwarrba ta’ Malta fl-inħawi tal-Qrendi, kienet tintuża għall-prattika tal-isparar tar-rokits, missili u torpidows fi żmien l-Ingliżi. B’dawn il-ħsibijiet bdejt infassal Kaxxa Infernali: Explosions, biċċa xogħol tat-teatru totalment non-fiction. Din damet biex tintwera quddiem in-nies sentejn, sa Ġunju tal-2021, għax kien iż-żmien fejn seħħ dak li ma jitwemminx. Qatt ma ħsibt li kont se nkun maqful ġewwa għal żmien daqshe

— “Splużjonijiet #1” ta’ Jimmy Grima

— “Splużjonijiet”
ta’ Jimmy Grima
22 ta’ Marzu 1973. Irċevejt tliet ittri mingħandek, tal-1, it-2 u t-3 ta’ Marzu. Grazzi. Il-flus li bgħattlek tista’ tmur tixtri xi affarijiet għat-tieġ bihom, jew stennieni u la nasal immorru flimkien. Ktibtli li qed tfittex biex tikri dar għal sena. Għala sena? Mhux se ndumu Malta sena żgur, Jos. Jekk trid issib tikri xi mkien għal tlieta jew erba’ ġimgħat, tajjeb. Sakemm inkun hemm jien ikollna fejn noqogħdu. Imma mhux beħsiebni noqgħod ġej u sejjer minn Tripli għal Malta għaliex ma nistax u m’għandix il-ħin. Il-gvern jagħtina visa limitata u hemm limitu wkoll fuq kemm flus nistgħu noħorġu

— “Es Sidr #3” ta’ Omar N’Shea

— “Es Sidr”
ta’ Omar N’Shea