Fl-2011, fid-dawl tal-moviment Occupy, ippubblikajt ktejjeb bit-titlu The Uprising: On Poetry and Finance. Dik is-sena, f’ħafna bliet madwar id-dinja, folol ta’ studenti, artisti, u ħaddiema minn oqsma prekarji, inġabru fit-toroq, okkupaw pjazez u spazji pubbliċi, sabiex isejħu għat-tneħħija tal-miżuri ta’ awsterità u r-restawr tad-demokraziji li ġew meqruda mir-regoli finanzjarji.
Dan kien mument ta’ illużjoni għal ħafna nies, inkluż għalija. Is-sens ta’ trijonf li ħassejna, kif tiftakru, kien minn tal-inqas, illużorju. Is-sakkeġġar finanzjarju ma waqqafniehx. Ma waqqafniex, aħseb u ara kemm reġġajna lura, miżura waħda li hi waħda ta’ tfaqqir, sakkeġġar jew devastazzjoni. Fl-Eġittu, il-moviment Occupy Tahrir nieda rivoluzzjoni u keċċa lid-dittatur Mubarak — biex imbagħad kellu jkun Iżlamist li jirbaħ l-elezzjoni sussegwenti, u wara dan, kolp ta’ stat li jaħtaf il-poter u jinstalla dittatur ġdid, li kien x’aktarx agħar mill-ewwel wieħed. Bl-istess mod, f’pajjiżi oħrajn fejn Occupy qanqal parteċipazzjoni politika għal ftit xhur, l-awtomatiżmu tekno-finanzjarju mħaddan mill-hekk imsejħa governanza ma damx wisq ma impona l-awtorità tas-sakkeġġaturi. Imbagħad, speċi ta’ maltempata perfetta laqtet il-pjaneta: gwerer frammentarji nferxu ma’ kullimkien, id-devastazzjoni ambjentali bdiet isseħħ iktar u iktar ta’ spiss, u s-soċjetà tfaqqret aktar u aktar minkejja żieda fil-produzzjoni u l-ottimiżmu arroganti tas-swieq finanzjarji.
Għandna nikkonkludu li Occupy kien falliment? Iva u le. Iva, għax ma setax iwaqqaf id-devastazzjoni neoliberali u r-reazzjoni qawwija faxxista li issa qed tinfirex mad-dinja kollha bħala marda bla fejqan tal-moħħ globali. Le, għax Occupy fil-fatt ma kienx — la fin-natura tiegħu, la fid-dinamika interna tiegħu, u lanqas fl-imħuħ ta’ ħafna mill-attivisti tiegħu — attentat politiku biex jaħtaf il-poter jew biex ireġġa’ lura l-istrutturi tal-poter eżistenti. Pjuttost, Occupy kien il-bidu ta’ proċess fit-tul ta’ riattivazzjoni tal-ġisem soċjali, partikolarment dak tal-ħaddiema tal-moħħ madwar id-dinja. Hija biss l-organizzazzjoni awtonoma taċ-ċiberħaddiema tal-moħħ, hija biss l-alleanza bejn l-inġinier u l-poeta, li tista treġġa’ lura lill-umanità milli tiżżerżaq lejn il-qerda totali tagħha nnifisha.
Seba’ snin wara, niġi lura għas-suġġett li kien fiċ-ċentru ta’ The Uprising: il-post tal-poeżija fir-relazzjonijiet bejn il-lingwa, il-kapital, u l-possibbiltà. F’The Uprising, iffukajt fuq il-poeżija bħala l-antiċipazzjoni tat-tendenza lejn l-astrazzjoni li wasslet għall-forma preżenti tal-kapitaliżmu finanzjarju. F’dan il-ktieb il-ġdid, nipprova naħseb il-poeżija bħala l-eċċess tal-qasam tas-sinifikazzjoni, bħala intuwizzjoni ta’ armonija possibbli li hija mnaqqxa fil-kaos preżenti. Kemm f’The Uprising kif ukoll f’Nifs, nappella għal riattivazzjoni poetika tal-ġisem erotiku tal-intellett ġenerali bħala l-unika triq għall-ħelsien mill-oppressjoni tal-kapitaliżmu finanzjarju. F’The Uprising, dal-prospett kien marbut mal-moviment tal-okkupazzjoni fiżika tal-pjazez pubbliċi tad-dinja, bħala kundizzjoni għat-twaħħid ta’ korpi politiċi u fiżiċi fl-ispazju urban. F’Nifs, nittraċċa mill-ġdid il-problema f’termini ta’ respirazzjoni: ritmu, spażmu, soffokazzjoni, u mewt.
Fl-2011, il-moviment Occupy ipprotesta s-sottomissjoni tal-ħajja soċjali għas-semjokapital. Kien kemm kien mifrux Occupy, il-moviment kien falliment politiku. L-assolutiżmu finanzjarju ma beżax mill-protesti, anzi ssoda l-ħakma tiegħu, u kompla jeqred il-ħajja soċjali. Imbagħad l-impotenza, l-umiljazzjoni u d-disprament wasslu lin-nies biex jabbandunaw kull sentiment ta’ universaliżmu umanist u jduru lejn l-aggressjoni u l-faxxiżmu; il-kaos invada l-ħajja soċjali u l-mappa ġeopolitika tad-dinja. Għexieren ta’ imitaturi ta’ Hitler issa ħatfu l-poter kullimkien, hekk kif in-nazzjonaliżmu, ir-razziżmu u l-fundamentaliżmu reliġjuż invadew id-diskors pubbliku.
Iżda Occupy ma kienx moviment politiku. L-okkupazzjoni ta’ pjazez u spazji pubbliċi kienet inutli, f’termini politiċi. Occupy, kif qed ngħid, kien il-bidu ta’ proċess fit-tul immirat lejn il-ħelsien tal-ġisem soċjali mill-astrazzjoni dominanti tal-assolutiżmu finanzjarju, mill-ħakma astratta li qed tifga r-respirazzjoni soċjali bħat-tniġġis fl-arja li jxerred l-ażma u l-kanċer fil-pulmuni tal-ġenerazzjoni li jmiss.
F’dal-ktieb il-ġdid, li hu ddedikat lill-kundizzjoni ta’ qtugħ ta’ nifs kontemporanja tagħna, nirritorna għall-metafora tal-poeżija bħala l-unika triq għall-ħarba mis-soffokazzjoni. Illum il-poter hu bbażat fuq relazzjonijiet astratti bejn entitajiet numeriċi. Filwaqt li l-isfera finanzjarja hija ggvernata mill-algoritmi li jgħaqqdu l-frattalji ta’ xogħol prekarju, l-isfera tal-ħajja hija invaduta minn flussi ta’ kaos li jipparalizzaw il-ġisem soċjali u joħonqu n-nifs u jifgawh. M’hemm l-ebda ħarba politika minn din in-nassa: il-poeżija biss, bħala l-eċċess ta’ skambju semjotiku, tista’ terġa’ tattiva n-nifs. Il-poeżija biss tgħinna fl-apokalissi li diġà qed tifferoċja taħt l-effett ta’ deċennji ta’ assolutiżmu finanzjarju. Il-poeżija biss se ttaffi t-tbatija ta’ moħħ l-inġinier u ta’ moħħ il-poeta, u se tkun qed taġixxi biex treġġa’ lura l-ħakma tal-isfera finanzjarja fuq il-lingwa.
The Uprising kien esej fil-ġenealoġija tal-qawwa finanzjarja, mil-lat tal-lingwa u partikolarment mil-lat “tal-emanċipazzjoni tas-sinifikat mir-realtà”, li antiċipat l-emanċipazzjoni tal-flus mill-ekonomija reali u l-kobba sħiħa ta’ astrazzjoni preżenti fl-aħħar seklu. The Uprising kien dijanjosi ġenealoġika.
Nifs huwa esej fuq it-terapija. Kif ser naġixxu bis-soffokazzjoni li pproduċiet l-astrazzjoni tul l-istorja umana? Jeżisti ħruġ mill-katavru tal-kapitaliżmu finanzjarju? .
