Djarju

Inqum u nsajjar il-kolazzjon għalija u għal R. Xakxuka u ħobż frisk, larinġ u kafè tajjeb li xtrajt mill-ħanut ta’ ħdejna lbieraħ. Nieklu, nilbsu, noħorġu. Naqbdu t-Tube sa Morden Hall Park, li bħalissa qed ifur ħadrani bil-fjuri u ħaxix selvaġġ. L-arja niedja u ħajja bil-ħsejjes tal-annimali li jgħixu hawn. Ħin minnhom nara ħaxixa m’ogħla hawn, biz-zokk oħxon u tundjatura fjuri bojod. Għall-ewwel naħsibha Heracleum mantegazzianum (giant hogweed) u nieħu qatgħa, għax dik perikoluża ħafna. Tant, li meta taraha trid tirrappurtaha lill-kunsill lokali biex jiġu jeħilsu minnha. Jekk tmissha tista’ tagħmik, u tikkawżalek fitofotodermatite permanenti — jiġifieri fejn tkun għamlet kuntatt mal-ġilda, jekk dik il-parti tara x-xemx, tinħaraq u titlagħlek nuffata. Dil-ħaxixa relikwa tal-kolonjaliżmu u l-Imperu Ingliż. Tikber fil-Kawkasu, imma bħal ħafna pjanti oħra li ssib hawn ġiet impurtata fl-Ewropa fis-seklu dsatax bħala novità għall-ġonna tal-borgeżija. Fl-era Vittorjana, fil-quċċata tal-Imperu, kienu għamlu karriera jieħdu l-pjanti mill-kolonji sabiex joħolqu ġonna spettakolari fl-Ingilterra. Għamlu ħsara kbira lill-bijodiversità meta introduċew dawn l-ispeċijiet invażivi, bħall-giant hogweed, għad-detriment tal-ispeċijiet nattivi. Il-giant hogweed l-ewwel li ġiet iddokumentata fl-Ingilterra kien fl-1817, meta tpoġġiet fuq il-lista ta’ żrieragħ ta’ Kew Gardens. F’episodju riċenti ta’ Blindboy Podcast, jispjega kif il-ħakkiema Protestanti fl-Irlanda fis-seklu dsatax kienu jużaw il-giant hogweed minflok ħitan, billi jqegħduhom madwar l-art privata tagħhom — li kienu, ovvjament, serquha mill-Irlandiżi. Kienu jafuhom sew l-effetti koroh ta’ dil-pjanta, u fil-fatt għalhekk użawha — biex jekk xi Irlandiż jipprova jidħol jieħu lura artu, iweġġa’ b’mod permanenti.