“Nitwieldu u nikbru. Inwelldu u nkomplu nikbru sa ma
Din hija l-kitba ppubblikata dax-xahar:
-
- Novembru 2023
Qamar Aħmar
Virginia weġbitha li dawn huma fatti
tal-ħajja u ma nistgħux nibdluhom. Nitwieldu u nikbru. Inwelldu u nkomplu nikbru sa mafl-aħħar nispiċċaw. M’hemmx mod ieħor. Vera kienet ħarset lejn Virginia b’ċertu diqa. Forsi jmissha insistiet iktar; forsi kieku spjegat ruħha aħjar, Virginia kienet tifhem u ma titlaqx, imma qatgħet qalbha. Ma setgħet tagħmel xejn għajr li tħalli lil oħtha titlaq, tmur tfittex xortiha barra minn Malta, toffri ħajjitha u ġisimha lil raġel li qatt ma seta’ japprezzaha. Tagħtih ulied li mhux talli jerdgħulha ħalibha imma demmha wkoll. Għannqitha waħdatal-aħħar . Tgħanniqa iebsa utal-aħħar . Saħħa! Xtaqitilhas-saħħa kollhatad-dinja u ma ppruvatx tkellimha iżjed. Daret u telqet, u ħalliet lil Virginia tħares lejha tielqa. Ħarġetfil-ġnien li kien kbir, mogħni bi frott taċ-ċitru utal-għadma u mdawwarbil-bajtar tax-xewk biex la ħadd seta’ jidħol u lanqas joħroġ minnu ħlief minn dikil-fetħa waħda li kienet tħalliet minn xi antenattat-tewmin . Imxietsan-naħa l-għoljatal-ġnien fejn kien hemm banktal-ġebel u poġġiet bilqiegħda, tħares lejn iċ-ċimiterjutar-raħal . Ma reġgħetx ħarset lejn oħtha. Ma marritx taraha tiżżewweġ. Għamlet tabirruħha li kienet marida u ssakkret f’kamritha. Lanqas biss marret taraha tielqa ma’ żewġha u lanqas qatt ma kienet tiftaħl-ittri li tirċievi mingħandha. Virginia damet ħafna tibgħat. Ma kinetx xi waħda li taqta’ qalbha malajr, iżdabil-mod il-mod indunat li kien kollu ta’ xejn. Vera ma kienet se taċċetta qatt li setgħu jibqgħu ħbieb, li setgħu jibqgħu jinħabbu. Kienet ġegħlitha tagħżel u hi, Virginia, kienet għażlet li tibni familja u futur f’pajjiż ieħor. Ma kinetx għażlet lilha, kienet għażletlir-raġel . Iżdafil-verità , Vera kienet tkellem lil Virginia kuljumfil-mera . Ufil-mera ffukat fuq punt f’wiċċha fejn kien hemm għazza mitlufa, timbaram u tiċċaqlaq ma’ kull tikmixa konfuża. -
- Novembru 2023
-Na -I -Hom
Fl-ewwel minuti luċidi ta’ kull filgħodu
naħseb biex immur mixja lejn il-ġnien li jħallini mdellka bin-nostalġija
biex inħares lejn il-bieb magħluq li jgħiduli li int kont hemm għassa miegħu kuljum u
l-kamra kulur it-te meta titfagħlu l-ħalib tal-bott li issa
spiċċat mużew tal-karti llaminati li jiftaħ kull jumejn
Il-bejta għall-ħarba kull nhar t’Erbgħa tal-grupp lebsin l-iswed għax cool
għaddejjin nitmiegħku maż-żrieżaq
daharna mal-arbli tal-bandli
nitkażaw dwar x’għamlu dawk fil-kumplessi tal-garaxxijiet —
l-ispots tal-konsulenzi romantiċi tat-tfal bravi Nsara aged 13 and up -
- Novembru 2023
Marċ Maqbuż
Ix-xitwa tmut hekk —
Gżira — jew bastiment — jgħibu fiċ-ċpar;
Riefnu jiġbed nifs sagħtar —
Berwieq għarwien fuq irdum,
wiċċ nemex tal-bużbież;
iħirsa — jew aħna — max-xifer.
Reżħa titlajja fi rkejjen, fuq għetiebi;
F’triq dejqa, antika, fi kmajra
xi ħadd jonqox ħajja — jew mit — f’zokk lewża;
Tifkira tiġi, minn imkien — jew minn xmara — għoddha taħsdek,
tmexxik fiha b’ħarsa kaħla, b’xofftejn ħajra,
sa tħallik — jew tħalliha — f’belt labirint. -
- Novembru 2023
Wirja
Immorru, ukoll, minn labirint toroq,
għal wirja ta’ pitturi, statwi —
Qlugħ bojod f’ċpar ilwien jinbarmu;
swaba’ mwieġ deħlin fuq xatt mitluq:
U nofs dawra qaddisin martri
b’qillet ġrajjiethom f’idejhom, f’ħarsithom.
Mal-ħitan stqarrija safra trombi, platti, tnabar —
Minn fuq swar il-belt għajnejn għassiesa:
Imma aħna ngħaddu maġenb għorof li jafuna,
barumbara tiġġarraf tbarqam tifkira,
ġieri jilwi mill-blat, loġġa tittawwal;
għajn moħbija f’wied ħemda, palma f’dagħbien,
razzett jidwi daħka mit-twieqi, qasab iħaxwex riħ.
Żewġ nagħġiet joħorġu, iwieġbu għal leħinna. -
- Novembru 2023
Bur Mgħeż #3
Qegħedtha ġo qabar fuq
l-Għolja tal-ĦorrWasalt
l-Imqabba minn Ħal Lijabil-pass . Dħaltmit-triq tas-Siġġiewi għan-naħa Ta’ Kandja, dort fejnil-Ħabel ta’ San Pawl għalTas-Sejba u ksirt fuqix-xellug għall-inħawi ta’ Ħabelix-Xiħ .Fit-triq Ta’ Kandja, taħtix-xemx ta’ nofsinhar, kien għaddej konvoj ta’ trakkijiettal-kostruzzjoni , wieħed waral-ieħor . M’għadhomxit-trakkijiet tal-kabina ħamra mżejnabit-tberfil ul-laqmijiet tas-sidien, iġorru vjaġġ knaten għall-bini; issa Iveco u Leyland DAF iġorru terrapien u materjali kimiċi impurtati.It-triq dejqa, ut-trakkijiet isuquhom maġenbek.Id-duħħan li joħroġ maħnuq minnhom jitħallatmat-trab lir-roti jtajru minnmal-ġenb tat-triq, munzelli trab fin griż li jidħolfil-pori ta’ ġismek u ġo ħalqek. Trab li jidfen kollox taħtu, inebbaħ li kollox irid jerġa’ jintradam.Mal-ġenb tat-triq,it-trab jitħallat ma’ pakketti u loqmiettas-sigaretti mgħaffġin, biċċiettal-ħobż niexef, fliexkental-plastik mgħattnin, xtielital-ferla ta’ Malta, qanċlita u liftija ħerġin minnġol-ħitan tas-sejjieħ.Il-ħsejjes anzjużital-vetturi ,il-brejkijiet f’salt meta jindunaw bik miexi,il-ħornijiet ittikati biex iżżulmin-nofs ,il-gass ivenvental-karozzi bin-nitro,id-diski jċerċrumill-vetturi ,it-tħaffir fit-toroqbil-gafef jissieltu biex jifqgħul-art , ut-tluq ta’ ajruplani minn Ħal Luqa għal fuqil-medda tat-Tramuntanatal-gżira flimkien jikkonfoffaw biex joħolqus-sonorità tat-triq Ta’ Kandjafid-daħla tal-Imqabba. Meta nżilt minn Sqaq Buhar u dort għalTal-Isqof ,is-sħana kienet fnietni u sibt kantuniera dellijamal-ħajt tal-barriera ta’ quddiemil-ħofra fejn kien hemml-Għar ta’ Bur Mgħeż. Ta’ min kienetil-barriera ma nafx, u allura lanqas naf isimha, immamal-ħajt tagħha sibt biżżejjed dell u kenn biex nistrieħ. Tfajt fuq rasil-ilma kiesaħ kollu li kelli imma nxift f’ħakkat’għajn . Ħarist madwari. Meta tħares konxjament lejn dak li hul-familjari , tibda tinnota li qisek qatt ma tkun ħarist lejh qabel. Meta tifli sew dak li mingħalik taf b’għajnejk magħluqin, issib li hu stramb, qisu nbidel quddiem wiċċek u int ma ndunajtx, bħallikieku xi ħadd qarraq bik u wriek ħaġa b’oħra. Qisu dak li naħsbu li nafu sew,fil-verità mhu xejn ħlief ideal effimeru. Tieqaf u taħseb fuq ismekfit-tul u wara ftit tintebaħ kemm hu aljen, kemm m’għandux’jaqsam xejn ma’ dak li int mingħalik li int. Tħares lejk innifsek biex issib min int fuqit-territorju tal-ġilda mifruxa fuql-istrutturi anatomiċi ta’ ġismek, u ma ssibekx. Dawwart ħarsti sew lejnil-barriera u rajt xtielital-kappar ħerġinmix-xquq tal-ħitantas-sejjieħ li jdawruha, tawwalin bħalma qatt ma rajthom qabel, ixebilku ’l isfel għal fuqil-ħajt tal-barriera — qoxra trab jitmermertal-franka safranija li ankifil-qilla tas-sħana tidher niedja — u jiltaqgħumat-tlugħ tas-siġartat-tin li kibrumill-qiegħ .Il-kappar ut-tin kienu f’patt bejniethom biex jgħattud-dagħbien , li kien mimli ċagħaq u ħamrija. Siġartal-ħarrub utar-rummien , mololtas-saqqijiet imsaddin, kisital-ħitan tal-kmamartal-banju mormi, forntal-kċina , terrapiental-gafef: ix-xquqtal-barriera ta’ maġenb Bur Mgħeż iġorru mirduma ġo fihomit-tifkiriet tal-ewwel ġisem mejjet li tniżżel ġo fihom, imqiegħed ikkurat u mżejjenfil-kurituri mdallmatad-dagħbien taħtl-għelieqi fejn ġrew iċ-ċriev. -
- Poddata 01.11.2023
Kif Tgħidha f’Qalbek
ma’ , &
“Jekk huwa minnu, bħalma jgħidu ħafna, li kull kitba hija forma ta’ traduzzjoni,
il-kitba bil-Malti terġa’ hija traduzzjoni b’mod iktar ovvju minn dak li hu mifhum minn min jgħid hekk. F’dawnl-ewwel xogħlijiet li għandnafil-ġurnal tagħna dinit-taqbida kienet ta’ spiss parti importantimill-kitba umill-proċess editorjali. Metal-ewwel niddeċiedu li niktbu dwar suġġetti li aħna intiżi fihom imbagħad wara nagħżlu li niktbu dwarhombil-Malti , insibu ruħna nipproċessaw ideat illi dejjem qrajniehom b’lingwa oħra, probabbilmentbl-Ingliż , u li għalhekk bqajna naħsbuhom b’dinil-lingwa . Meta niġu biex nartikolawhombil-Malti nsibu ruħna nitqabdu bejnl-idea nnifisha u espressjoni preċiża u eleganti.” -
- Poddata 22.11.2023
Noti Editorjali #2
ma’
«
Id-differenza fil-fatt hija li jiena meta bdejt nikteb esej li mhuwiex akkademiku, għalkemm huwa tekniku, għalkemmid-dettalji xjentifiċi huma preċiżi ħafna,il-metodoloġija stajt niftaħha ħafna iktar. Jiġifieri jiena stajt nintroduċil-perspettiva tiegħi, stajt pereżempju nimmaġinal-post stajt, nimmaġinar-rabja li ħass Michele Zammittan-Naxxari meta skopra lis-sit se jittieħed, meta skopra li mhux se jaqla lira. Stajt nimmaġinahom dawnl-affarijiet . Stajt nimmaġinaċ-ċriev , pereżempju, jirgħu fuqil-wita ’ ta’ Bur Mgħeż. Stajt nimmaġina konverżazzjonijiet pereżempju illil-essej akkademiku ma jħallikx tagħmel. Allura din fetħet orizzonti ġoddafil-mod ta’ kif inti tista’ tingaġġa u tiskopri post mitluf. Jiġifieri biex inti biex inti ġġib lura post mitlufix-xjenza mhijiex biżżejjed.L-immaġinazzjoni hija wkoll importanti.Il-kreattività hija importanti.Il-lingwa letterarja,il-poeżija hija importanti. »
Abbona